bildirgec.org

Petrol ile birlikte tükenen dünya

Petrol Zirvesi (Peak Oil) Nedir?Peak oil, küresel petrol üretiminde meydana gelen kaynak sıkıntısıdır. Başka bir değişle, petrol üretiminde meydana gelen zirve/tepe olayıdır.Son yüzyılda kapitalist sistemin tetiklemesiyle birlikte sürekli büyüme gösteren insan nufusu, beraberinde tüketim fazlalığını da yaratmıştır. Üretimin yapılabilmesinin en büyük kaynağı olan petrol ise düşüncesizce kullanılmış ve tüketilmiştir. Günümüzde yaklaşık 84 milyon varil civarında olan petrol üretimi, daha yukarıya çekilememekte ve bunun sonucunda da sürekli büyüme isteği duyan dünya ekonomik sistemine sekte vurmaktadır.Neden ve Nasıl petrol zirvesi oluyor?
Petrol şirketleri uzun yıllardır elde ettikleri kolay zenginliklerini korumak için ucuz ve kolay yoldan verim aldıkları petrol sahalarını son yüzyılda düşüncesizce tüketmişlerdir. Kolay verim alınan alanlar, üst yüzeye yakın yataklarda ve genelde ulaşılması kolay bölgelerdedir. Buralardan elde edilen petrol hem kaliteli hem de üretim aşamasındaki maliyetleri ucuz olduğundan günümüze kadar petrol şirketlerinin ilk tercih alanlarıydı.Bildiğimiz üzere, dünyanın nüfusu artıkça tüketim fazlalaşır. Bu sebepten fabrikaların çalışması için daha çok ucuz enerjiye yani petrole gereksinim duyulur. İşte bu şekilde ilerleyen “sürekli petrol arzında” bir süre sonra petrol üretimi kaçınılmaz olarak düşer. Üretimi düşen petrol sahalarından elde edilen petrol, bir süre sonra kalitesizleşmeye başlar. Böylelikle üretim alanı kullanılamaz hale gelir ve ömrünü doldurur.Günümüz dünyasında 7 milyar insanın ihtiyacını karşılayan petrol sahalarından, artık daha fazla miktarda petrol elde edilemediğinden üretim grafiği düşmekte, bu sayede de üretim grafiklerinde tepe noktalar bir bir ortaya çıkmaktadır.

Petrol Üretim Grafiği

Hubbert Teorisi – Peaik Oil teorisinin çıkışıAslına bakarsak, Peak Oil teorisi birçok akademisyene göre artık teori olmaktan çıkmış ve bir kuram halini almıştır. Bunun en büyük kanıtı ise 1972’de Amerika Birleşik Devletleri’nde meydana gelen olaydır.Alttaki grafikte gördüğünüz gibi 1972 senesine kadar “kırmızı” çizgi ile gösterilen üretim grafiği sürekli artmaktadır. Fakat 1972 sırasında üretim Zirveye ulaşmış bunun sonucunda da Peak Oil kavramı meydana gelmiştir. Zirve olayından sonra grafik gittikçe dibe doğru düşmekte bu sebepten Amerika’da üretilen petrol azalmaktadır.

ABD Üretim ve İthalat Grafiği

Yukardaki grafikde dikkat etmemiz gereken diğer bir önemli husus ise ABD’de meydana gelen üretim sonrası (“mavi” çizgi ile gösterilen) ithalatın artışıdır. Amerika kendi içinde petrol üretim yetisini kaybettikten sonra dünyanın diğer bölgelerine göz dikmiş, bunun sonucunda da dünya dengelerinde çok büyük değişiklikler gerçekleşmiştir.Dünyamızın bu grafikten alması gereken çok önemli dersler vardır. Amerika Birleşik Devletleri, Peak Oil yaşadıktan sonra şanslıydı çünkü dünyanın diğer bölgelerinde, elde edilebilecek petrol yatakları bulunuyordu. Fakat 2005’lere geldiğimizde, küresel manada zirve yaşandığı için artık devletlerin ABD gibi başka yerlerden petrol ithal etme şansı kalmamıştır.Günümüzde yaşanılan büyük ekonomik krizin arkasında yatan gerçek, işte bu sebeptendir. Büyümek zorunda olan ekonomik dengeler enerji sıkıntısı yüzünden büyüyememekte ve dolayısıyla bankalardan alınmış faizli krediler geri ödenememektedir.Not: Konuyu ilgisi olmayanların rahatça görebilmesi için elimden geldiğince basitçe anlatmaya çalıştım. Devam yazılarında ekonomik kriz ve diğer enerji kaynaklarının sıkıntılarına değineceğim.
Yararlanılan kaynaklar;www.theoildrum.comwww.iea.orgwww.energy.gov