Sarı Selim olarak bilinen 2. Selim’in oğlu III. Murat’ın annesi olan Nurbanu Sultan kimi kaynaklara göre yahudi kimilerine göre Venedikli bir kızdır.Küçükken Osmanlı korsanları tarafından kaçırılan, kendini sarayda bulan Nurbanu zekasıyla Hürrem Sultan‘ı etkileyerek eğitim için Manisa’ya gönderilir.Yıllar sonra Manisa ziyareti sırasında kendisinin güzelliğinden oldukça etkilenen Hürrem Sultan’ın isteği üzerine II.Seli ‘in haremine alınan Nurbanu daha sonra Selim’in gönlünde yer edinmeyi becerir, öyleki Selim’in ona yazdığı mektuplar ve şiirler divan edebiyatına damga vurmuştur.

Hürrem Sultan tarafından kendisine Nurbanu yani tanrının ışığını saçan kraliçe adı verilen genç kadın eğer herşey normal seyrinde gitseydi belki de padişahların tahta çıkmalarından sonra yaptıkları erkek kardeşlerini ve onun çocuklarını taşıma ihtimali olan cariyelerini öldürtme geleneği nedeniyle mutlaka öldürülecekti, ancak Hürrem Sultan tarafından uygulanan planlar sayesinde olmaz denen olmuş ve Kanuni’nin oğulları yok edilip tahta babasına hiç benzemeyen içki, keyif düşkünü İkinci Selim çıkmıştır.(Padişahlar içinde ilk defa İstanbul’da ölen kişidir, hiç sefere çıkmamıştır)Nurbanu yıllarca kadın düşkünlüğüne katlandığı Sultan Selim’in ölümünden sonra devleti valide sultan olarak uzun zaman perde arkasından yönetti.Güzelliği ile dillere destan bir kadın olan Nurbanu için , kendisiyle yıllarca hakimiyet kavgası eden gelini Safiye Sultan ”’Nurbanu’yu ilk defa kırklı yaşlarının ortasında görmüştüm ama ilerlemiş yaşına rağmen benim o ana ve bugüne kadar gördüğüm en güzel kadındı’ demiştir.

Nurbanu ile Safiye Sultan öyle amansız bir mücadeleye girişmişlerdir ki, Nurbanu’nun Safiye Sultan’ın cariyelerini tutuklatmasından, Safiye’nin onu zehirleme planlarına, büyü yaptırmalardan, Nurbanu’nun padişah oğlunun koynuna değişik kadınlar sokmasına kadar pek çok skandallar yaşanmıştır.Tarihçiler Nurbanu’nun kadınlar saltanatı denilen dönemde etkin rol oynadığı görüşünde birleşir, Hürrem Sultan kadar acımasız olaylara parmak atmamış olsa da pek çoğuna göre ikinci Hürrem Sultan’dır. Hürrem Sultan gibi mücadele etmesine gerek olsaydı belki o da kayınvalidesi gibi önüne çıkan engelleri yok etmeye karar verecekti, ama onun oğlu padişahın da tek oğlu olduğu için Hürrem Sultan gibi oğlunu tahta geçirmek uğruna plan yapmasına gerek kalmadı. Sarayı idare eden ik Valide Sultan‘dır kendisi. Hürrem Sultan gibi devlet işleriyle yekinen ilgilenmeyi asla ihmal etmedi.Bazı kaynaklara göre Nurbanu eşi Selim ölünce hemen kimselere haber vermeden oğlu Manisa’dan gelip tahta çıkana kadar saray buzhanesine sakladı.Önceleri bayıla bayıla oğlunun koynuna soktuğu Safiye Sultan’ın etkin kişiliği karşısında elinden gelen herşeyi yapan Nurbanu gözü ondan başkasını görmeyen padişah III. Murat’ın beğenebileceği pek çok cariye hediye etti, ancak o ne kadar uğraşıyorsa Safiye Sultan’da aynı hırsla çalışıyor ve padişahla anasının arasını açmayı başarıyordu.Nurbanu valide Sultanlığı döneminde Venedik yanlısı politikalar izlemiş, Fransız kraliçesi Catherine de Medici ile mektuplaşmıştır.Venedik ile barış içinde yaşanmasını o sağlamıştır.Nurbanu Sultan Valide-i Atik Camii‘sini yaptırtmıştır, camii Mimar Sinan eseridir.Selim İle Nurbanu (kitap)Nurbanu (kitap)