George Orson Welles, 6 Mayıs 1915 tarihinde Kenosha / Wisconsin, Amerika’da dünyaya geldi. Henüz 9 yaşındayken, 10 Mayıs 1924’te sarılık hastalığı yüzünden annesini kaybeden Orson, daha çocukluğunda özel biri olduğunu belli etmişti. 2 yaşında, akıcı bir şekilde İngilizce konuşabilen Orson, 3 yaşında, her türlü yazılı medyayı okuyabilir hale gelmişti. Shakespeare‘in eserlerini rahatlıkla kavrayabilen Orson, 15 yaşına bastığında babasını kaybetti. Rahat kavrayabilen zekası sayesinde okulda da adından sıkça söz ettiren Orson, öğretmeniyle birlikte Shakespeare eserlerinin toplandığı bir kitap hazırladılar. Genç yaşta başardığı işler, Orson’un hayatta ne istediğini bulmasına da yardım edecekti. 14 Kasım 1934 tarihinde Virginia Nicholson ile hayatını birleştiren Orson, aynı yıl sinemaya atıldı. İlk oyunculuk ve yönetmenlik deneyimini “The Hearts of Age” adlı 8 dakikalık yapım sayesinde birarada yaşayan Orson, filmde eşi Virginia’yı da gösteriyordu. Yıl, 1937 olduğunda Christopher adında bir oğlan babası olan Orson, 1938 yılında senaryosu, yapımcılığı, yönetmenliği ve başrolünü üstlendiği ikinci kısa metraj filmi “Too Much Johnson“ı çekti. Yapımda, eşi Virginia’nın yanısıra, Mary Wickes, Arlene Francis, Joseph Cotten gibi isimler de yer alıyordu. 1940 senesinin Şubat ayında, eşinden boşanan Orson, 1940 yılında, Edward Ludwig’in yönetmenliğini üstlendiği “Swiss Family Robinson” adlı yapıma sesini kullanarak katkıda bulundu. 1 sene sonra Dünya Sineması’nda yepyeni bir devri başlatacak olan “Citizen Kane“i çekti. Yapımcılığını da üstlendiği filmin senaryosunu, 1953 yılında hayatını kaybeden, Oscar Ödüllü aktör Herman J. Mankiewicz‘le birlikte yazan Orson, filmde ‘Charles Foster Kane‘ karakterini canlandırıyordu.Farklı bir çekim tekniği izleyen Orson, yepyeni kamera açıları keşfettiğini gördüğümüz filminden yüklü miktarda para kaybetmiş olsa da, 1 Oscar Ödülü ve 7 dalda Oscar adaylığı kazandı. 1942 yılında, yine yapımcılığını üstlendiği, Fred Fleck ve Robert Wise ile birlikte yönettiği, Booth Tarkington‘un romanından uyarlanan “The Magnificent Ambersons” adlı yapıma yine sesiyle katkı sağladı. 1943 yılında, ‘Colonel Haki‘ karakterini canlandırdığı “Journey Into Fea” adlı yapımın senaryosuna ve çekimlerine katkıda bulundu. Aynı yıl, unutulmaz aktris Rita Hayworth ile evlenen Orson, 1944 yılında, Robert Stevenson‘un yönetmenliğini yaptığı “Jane Eyre” adlı yapımda ‘Edward Rochester‘ karakterini canlandırdı. Aynı yılın 17 Aralık’ında, Rebecca adında bir kızı olan Welles, 1946 yılında, ‘Profesör Charles Rankin‘ karakterini canlandırdığı “The Stanger” adlı yapımın yönetmenliğini üstlendi. Aynı yıl, Irving Pichel‘in yönettiği “Tomorrow Is Forever“da Claudette Colbert ile başrol oynadı. “Duel in the Sun” adlı western yapımına sesini veren Welles, 1947 yılında, “The Lady from Shanghai” adlı yapıma hem yönetmen, hem senarist, hem yapımcı olarak katkıda bulundu. Filmde, eşi Rita Hayworth ile başrol oynayan Welles, aynı yıl, Charles Chaplin klasiklerin biri olan “Monsieur Verdoux“un senaryosuna katkıda bulundu.1948 yılında, Shakespeare’in en değerli eserlerinden biri olan “Macbeth“i sinemaya aktardı. Welles, ‘Macbeth‘ karakterini canlandırırken, ‘Lady Macbeth‘ karakterini Jeanette Nolan canlandırıyordu. Bu sırada, eşinden boşanan Welles, yönetmenliğe bir süre ara vererek, oyunculuğa yöneldi. 1949 yılında, “Black Magic” ve Henry King‘in “Prince of Foxes” adlı uyarlamasında rol alan aktör, ‘Harry Lime‘ karakterini canlandırdığı İngiliz yapımı “The Third Man“de rol aldı. 1950 yılında, Henry Hathaway‘in yönetmenliğini yaptığı, Thomas B. Costain‘in romanından uyarlanan “The Black Rose“da rol aldı. 1951’de, Hilton Edwards‘ın yazıp, yönettiği kısa yapım “Return to Glennascaul“da seslendirme yaptı.1952 yılında, yine bir Shakespeare uyarlaması olan “The Tragedy of Othello: The Moor of Venice“‘in yönetmenliği ve yapımcılığının yanısıra, ‘Othello‘ karakteriyle, başrolünü üstlendi. Aynı yıl, Herbert Wilcox‘un yönetmenliğini yaptığı “Trent’s Last Case“de ‘Sigsbee Manderson‘ karakterini canlandıran Welles, 1953 yılında “L’uomo, la bestia e la virtù” adlı yapımda rol aldı. Aynı yıl, “Omnibus” adlı dizinin 2. sezon, 3. bölümünde ‘Kral Lear‘ karakterini canlandırdı. Yine aynı yıl, “King Lear” (Shakespeare uyarlaması) adlı bir TV filminde ‘Kral Lear‘ oldu. 1954’te, Sacha Guitry‘nin yazıp, yönettiği “Si Versailles m’était conté” ve “Trouble in the Glen” adlı komedi filmde rol aldı. 1955 yılında üçüncü evliliğini Paola Mori ile gerçekleştirdi ve kızı Beatrice dünyaya geldi. Aynı yıl, Herman Melville‘in romanından uyarlanan “Moby Dick Rehearsed” adlı TV filminin yönetmenliğini ve başrolünü üstlendi. Filmde, Christopher Lee ve Patrick McGoohan da rol alıyordu. Aynı yıl, “Three Cases of Murder” ve “Napoléon” adlı yapımlarda rol alan Welles, “The Orson Welles Sketchbook” adlı 15 dakikalık 6 bölümden oluşan serinin yönetmenliğini, yapımcılığını, senaristliği ve başrolünü üstlendi. Ardından, 26 dakikalık 6 bölümden oluşan “Around the World with Orson Welles” adlı belgeseli çekti. Yıl bitmeden, senaryosunu yazdığı, yönetmenliği ve yapımcılığını üstlendiği “Mr. Arkadin” adlı gerilim filminde ‘Gregory Arkadin‘ karakterini canlandırdı. 1956 yılında, “Ford Star Jubilee” adlı TV dizisinin 1. sezon, 8. bölümüne ‘Oscar Jaffe‘ karakteriyle konuk oldu. “Orson Welles and People” adlı belgeseli yazıp, yöneten Welles, John Huston‘un yönettiği “Moby Dick“te ‘Mapple‘ karakterini canlandırdı. 1957 yılında, Jack Arnold‘un yönetmenliğini üstlendiği “Man in the Shadow” adlı gerilim yapımında ‘Virgil Renchler‘ karakterini canlandırdı ve 1958’de “The Long, Hot Summer“da Paul Newman, Anthony Franciosa, Richard Anderson, Joanne Woodward gibi isimlerle rol alan Welles, aynı yıl “Portrait of Gina” ve “The Fountain of Youth” adlı TV filmlerinin senarist / yönetmen / yapımcılığını üstlendi. ‘Hank Quinlan‘ karakterini canlandırdığı “Touch of Evil” de bunlara katıldı.
“The Vikings” ve “South Seas Adventure” adlı yapımlara sesiyle katkıda bulunan Welles, Romain Gary‘nin romanından uyarlanan “The Roots of Heaven“da ‘Cy Sedgewick‘ karakterini canlandırdı. 1959’da, “Compulsion” ve “Ferry to Hong Kong“da rol aldı ve “High Journey” adlı yapıma sesiyle katkıda bulundu.1960 yılında, “David e Golia“da ‘Kral Saul‘u canlandıran Welles, filmde sadece kendi oynadığı sahneleri çekti. “Crack in the Mirror“, “An Arabian Night” ve “Austerlitz” adlı yapımlarda rol alan Welles, 1961 yılında, “La Fayette” adlı yapımda ‘Benjamin Franklin‘i canlandırdı. Victor Mature ile “I tartari” ve Nicholas Ray‘in İsa’yı anlatan biyografik yapımı “King of Kings“de rol aldı. 1962’de, Tad Danielewski ile “No Exit“i yöneten Welles, Franz Kafka‘nın romanından uyarlanan “Le Procès“in yönetmenliğini üstlendi. Ayrıca, filmde ‘Albert Hastler‘ karakterini canlandırdı. Yıl bitmeden, Valerio Zurlini‘nin yönetmenliğini yaptığı “Cronaca Familiare” adlı İtalyan yapımına sesiyle katkı sağladı. 1963 yılında, Jean-Luc Godard, Roberto Rossellini, Pier Paolo Pasolini ve Ugo Gregoretti ortak yapımı olan “Ro.Go.Pa.G.“da ve Elizabeth Taylor ile Richard Burton‘ın başrollerini paylaştığı “The V.I.P.s“de rol aldı. 1964’te, “The Finest Hours” adlı tarih / belgesel yapımına sesiyle katkıda bulunan Welles, 30 dakikalık 9 bölümden oluşan “In the Land of Don Quixote” adlı serinin yönetmen ve yapımcılığını üstlendi. 1965 yılında, Shakespeare’in oyunundan uyarlanan “Campanadas a medianoche” adlı yapımda yönetmenlik yapan Welles, filmde ‘Falstaff‘ karakterini canlandırdı. Aynı yıl, “La fabuleuse aventure de Marco Polo” adlı yapımda rol alan Welles, 1966’da, 2 dalda Oscar adayı olan “Paris brûle-t-il?“de ve Fred Zinnemann’in yönetmenliğini üstlendiği, 6 dalda Oscar Ödülü kazanan “A Man for All Seasons“da rol aldı. Aynı yıl, ‘En İyi Müzik’ dalında Oscar Ödülü kazanan “The Bible: In the Beginning…” adlı yapıma senaristlik yaptı. 1967 yılında, “Casino Royale” adlı yapımda Woody Allen, Peter Sellers, Ursula Andress ve David Niven gibi isimlerle birlikte rol aldı. “The Sailor from Gibraltar“, “I’ll Never Forget What’s’isname” ve “Oedipus the King” gibi yapımlarda da rol alan Welles, 1968 yılında, Karen Blixen‘in romanından uyarlanan “The Immortal Story“nin hem senaristliğini, hem de yönetmenliğini yaptı ve ‘Mr. Charles Clay‘ karakteriyle filmde yer aldı. “Vienna” adlı kısa filmi yazıp, yönettikten sonra, “Tepepa“, “House of Cards” ve “Kampf um Rom I” adlı yapımlarda rol aldı. 1969’da, Shakespeare’in eserinden uyarlanan “The Merchant of Venice“in yönetmenliğini yapan Welles, Ursula Andress ve George Segal‘ın başrollerini paylaştığı, kendisinin de ‘Plankett‘ karakterini canlandırdğı “The Southern Star“ın açılış sahnesini çekti. “Kampf um Rom II – Der Verrat“, “12 1” ve “Bitka na Neretvi“de de performans sergileyen aktör, 1970 yılında, “Is It Always Right to Be Right?” adlı animasyonda seslendirme yaptı. Ardından, “Upon This Rock“, Bibi Andersson ile “The Kremlin Letter“, Donald Sutherland ile “Start the Revolution Without Me” ve Alan Arkin‘le “Cath-22“de rol aldı.
“The Deep“i ve “The Golden Honeymoon” adlı bir kısa film yazıp, yöneten Welles, “The Name of the Game” adlı serinin 3. sezon, 5. bölümüne sesiyle katkıda bulundu ve Sergei Bondarchuk‘un yönetmenliğini yaptığı “Waterloo” adlı yapımda ‘18. Louis‘i canlandırdı. 1971 yılında, “Freedom River” adlı kısa animasyon yapımında seslendirme yapan Welles, “Malpertuis“, “A Safe Place” ve “La décade prodigieuse” adlı yapımlarda rol almasının yanısıra, “Night Gallery” adlı dizinin 2. sezon, 17. bölümüne sesiyle katkıda bulundu. Aynı yıl, 29 dakikalık “London” adlı yapımı yazıp, yöneten Welles, 1972’de “The Other Side of the Wind” adlı yapımı yazıp, yönetti. Brian De Palma‘nın “Get to Know Your Rabbit” komedisi, Buzz Kulik‘in “The Man Who Came to Dinner“ında ve “Necromancy” adlı korku filminde rol alan Welles, rol aldığı “Treasure Island” adlı macera filminin senaristlerinden biriydi. Son olarak “Hallmark Hall of Fame“in 22. sezon, 2. bölümünde ‘Sheridan Whiteside‘ karakterini canlandırdı. 1973’ten, 1974’e dek “Great Mysteries“de yer alan aktör, 1974 yılı içinde Peter Collinson‘ın “Ein unbekannter rechnet ab” adlı filminde seslendirme yaptı ve “Vérités et mensonges” belgeseline senaristlik ve yönetmenlik yaptı. 1975’te, Chuck Jones‘un kısa animasyon yapımında seslendirme yapan Welles, 1976’da, 3 dalda Oscar adayı olan “Voyage of the Damned” adlı yapımda ‘José Estedes‘ karakterini canlandırdı. Aynı yıl, “NBC: The First Fifty Years – A Closer Look” yapımında seslendirme ve senaristlik yaptı. 1977’de “Rime of the Ancient Mariner“, “Some Call It Greed” ve “Hot Tomorrows” adlı üç yapımda da seslendirme yapan Welles, “It Happened One Christmas” adlı fantastik / komedi yapımında ‘Henry F. Potter‘ karakterini canlandırdı.
1978’de “Filming ‘Othello’” adlı belgeseli yazıp, yöneten aktör, Cicely Tyson‘ın başrolünde yer aldığı “A Woman Called Moses” ve Umberto Lenzi‘nin yönetmenliğini yaptığı “Il grande attacco” adlı yapımda seslendirme yaptı. 1979’da, “The Orson Welles Show“u düzenlemeye başlayan aktör, “The New Media Bible: Book of Genesis” ve “The Double McGuffin” adlı yapımlarda seslendirme, Jim Henson, Mel Brooks, Bob Hope, Dom DeLuise, James Coburn, Milton Berle, Frank Oz gibi isimlerin yer aldığı “The Muppet Movie“de oyunculuk yaptı.1980 yılında, “Tajna Nikole Tesle“de oyunculuk yapan Welles, “The Greenstone“, “Shogun” ve yine “Shogun” adını taşıyan 10 bölümlük TV dizisinde seslendirme yaptı. 1981’de, “Filming ‘The Trial’“in yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlenen Welles, “The Man Who Saw Tomorrow“, “History of the World: Part I” ve “Tales of the Klondike” adlı 6 bölümlük TV dizisinde seslendirme yaptı. 1982’de, “Butterfly” adlı filmde ‘Judge Rauch‘ karakterini canlandıran aktör, “Wagner e Venezia” adlı kısa yapım ve “Slapstick (Of Another Kind)” adlı komedi filminde seslendirme yaptı. 1983’te, “Hot Money” ve Henri Helman‘ın yönetmenliğini yaptığı “Where Is Parsifal?” adlı komedi yapımında rol alan Welles, “Magnum, P.I.” adlı dizinin iki bölümünde seslendirme yaptı. 1984 yılında, “The Spirit of Charles Lindbergh” adlı bir kısa film yazıp, yöneten aktör, Yakikoto Higuchi‘nin yönettiği “The Enchanted Journey” adlı yapımda seslendirme yaptı.10 Ekim 1985‘te, kalp krizine yenik düşen Orson Welles, hayatını kaybetti. Sinema dünyası, çok değerli bir yıldızını kaybederken, Welles’in geleceğe bıraktığı projeler de bir bir çıkmaya başladı.
Rol aldığı / seslendirme yaptığı; “The Transformers: The Movie“, “Someone to Love“, “Moby Dick“.Yönetmenlik yaptığı; “Orson Welles’ Magic Show“, “Don Quijote de Orson Welles“, “Moby Dick“, “It’s All True“.Senaryosunu yazdığı; “Don Quijote de Orson Welles“, “The Big Brass Ring“, “The Hearts of Age“, “The Big Brass Ring“, “Moby Dick“, “The Magnificent Ambersons“, “The Hitchhiker“, “F for favor“.
