bildirgec.org

optik illüzyonlar genelde görsel algılamamızın aldatılmasıyla oluşturulur. Bu sitede en ünlü örnekleri bulunmaktadır. Yazının devamında türkçe açıklamaları bulabilirsiniz.

Blivet

Blivet çözülememiş bir çizim ve gerçekte varolması imkansız bir cisimdir. 3 adet silindirik uç gibi görünen çıkıntılar ortak noktada dikdörtgensel bir hal almaktadır.

Bezold Efekt

Alman bir meteorolog olan Wilhelm von Bezold tarafından adlandırılan bu efekt, renklerin ortam rengine göre farklı görünmesi temeline dayanıyor. Beyaz arkaplandaki kırmızı renk daha açık, siyah arkplandaki kırmızı renk ise daha koyu görünüyor.

Cafe duvarı illüzyonu

Dr.Richard Gregory’nin ilk olarak farkettiği bu illüzyon siyah beyaz briketlerin dizili olduğu bir düzende, yatay ve birbirine paralel çizgilerin eik gibi görünmesine dayanıyor. İllüzyonu yaratmak için 2 püf nokta var. Birincisi; briketlerin etrafı “mortar” denilen gri çizgiyle çevrili olmalı çünkü bu siyah ve beyaz arasındaki geçiş rengi. İkincisi; aynı renkteki briketler aynı sütunda sağlı sollu kaydırılarak belli bir düzene göre yerleştirilmeli.

Chubb illüzyonu

sunuma bagli olarak kontrast farkliligi gosteren bu illüzyonda, düşük kontrastlı bir öbek tekdüze bir arkaplanda yüksek kontrastlı görünüyor, halbuki yüksek kontrastlı bir arkaplanda olduğu gibi düşük kontrastlı görünüyor.

Ebbinghaus illüzyonu

göreceli büyüklük algısına yönelik bir illüzyon. çevresi daha büyük disklerle çevrili olan turuncu disk, çevresi daha küçük disklerle çevrili olana göre daha küçük görünüyor, halbuki iki turuncu diskde aynı büyüklükte.

Fraser spiral illüzyon

hatalı spiral veya burkuk sicim olarak da adlandırılabilen bu illüzyon, birbiriyle örtüşen siyah yay parçacıklarının görünürde bir spiral oluşturmasıyla meydana gelmektedir. Ancak bu yay parçacıkları birleştiğinde ortak merkezli bir çember oluşturmaktadırlar, bu da imkansız bir spiral demektir.

Hermann Grid illüzyonu

1870 yılında Ludimar Hermann tarafından kazara farkedilen bir illüzyon. Siyah bir arkaplan üzerine ızgara şekşinde çizilen beyaz (veya çok açık tondaki renkler) ızgarada ki parçaların kesişim noktalarında ortaya çıkan gri hayalet lekeler, doğrudan kesişim noktasına bakıldığında yok olmaktadır.

Hering illüzyonu

1861 yılında Alman fizyolog Ewald Hering tarafından keşfedilen bu illüzyonda dik kırmızı çizgiler birbirine paralel iki doğru parçasıdır. Ancak arkaplanda ki açılı çizgilerin yanlış bir derinlik algılayışı ve perspektif oluşturmasıyla dışa doğru boğumlu görünmektedirler.

İmkansız Küp illüzyonu

Bu illüzyon Necker küpü olarak adlandırılıyor ve insan gözünün 2 boyutlu çizimleri bazen 3 boyutlu cisimler halinde görebilmeleri yanılgısına dayanıyor. Kağıt üzerine çizilen 2 boyutlu bir küp şeklinin her bir kenarına 3.boyut katarak onları sert ve kalınlık sahibi birer kenar gibi çizersek ortaya bu imkansız küp çıkmaktadır.

İzometrik illüzyon

iç-dış illüzyonu olarak da adlandırılan bu anlaşılması güç figür çift yönden istikrarlıdır. orta çizginin dışa veya içe bir çıkıntı yapması muhtemeldir, nasıl görmek istiyorsak o şekilde görürüz.

Jastrow illüzyonu

Bu illüzyon 1889 yılında Amerikalı psikolog Joseph Jastrow tarafından farkedildi. şekilde görünen iki parça özdeştir ancak alttaki daha uzun görünmektedir çünkü üsttekinin sol iç bükey köşesi alttakinin sol dış bükey köşesine denk getirilmiştir.

Kanizsa üçgeni

bu illüzyon 1955 yılında italyan bir psikolog Gaetano Kanizsa tarafından farkedilmiştir. Görüntüde beyaz eşkenar bir üçgen görülmektedir, ancak öyle birşey çizilmemiştir.

Lilac Chaser

Eflatun takipçisi olarak adlandırabileceğimiz bu görsel illüzyon Pac-Man efekt olarakda bilinmektedir. 12 adet silik eflatun (pembe yada macenta da olabilir) disk bir çember oluşturacak (saatin rakamları gibi) şekilde dizilmiştir. gri arkaplan üzerine merkeze siyah bir artı çizilmiştir. eflatun diskler saatin ters yönüne doğru birer birer yanıp söner; ilk disk 0.1 saniyeliğine, sonraki 0.125 saniyeliğine vs. gözlemci 20 saniye boyunca ortadaki artıya baktıktan sonra eflatun disklerden oluşan çemberi yeşil bir şeridin dolaştığını ve eflatun dikslerin yok olduğunu görür.

Hareket illüzyonu

optik illüzyonların en eğlencelilerinden olan hareketli illüzyonlar etkileşim halindeki renk kontrastları, şekillerin kullanılışına dayalı olarak statik görüntülerin hareket halindeymiş gibi görünmesi temeline dayanır. Bu linkten resme büyük boyutta bakınız!

Necker Küpü

Daha öncede bahsettiğimiz bu Necker küpünün özelliğinden birkez daha detaylı bahsedelim. İsometrik perspektifle çizilen (yani hepimizin kağıda çizdiği basit küp figürü) bu küpde 3-boyutta birbirine paralel kenarlar kağıt üzerinden birbirine paralel doğrular olarak çizilir ve iki doğru kesiştiği zaman 2-boyut bize hangisinin önde hangisinin geride durduğunu gösteremez. Böylece şeklin içe doğru mu girdiğini dışa doğru mu çıkıntı yaptığını bilemeyiz. Bu duruma çoklu-kararlılık denir.

Orbison illüzyonu

1939 yılında psikolog William Orbison tarafından tanımlanan bir illüzyon. Arkaplan yüzünden bir perspektif oluşmuş gibi görünüp, ortadaki kare şekli bükük ve seğirtik durmaktadır. Bu sağlayan şey arkaplan çizgilerinin karenin kenarlarıyla birleştiği yerlerde bıraktığı çakışma izlenimidir. Bu illüzyon Hering ve Wundt illüzyonlarının farklı bir versiyonu olarak kabul edilebilir.

Poggendorff illüzyonu

1860 yılında alman fizikçi Johann Poggendorff tarafından keşfedilen bu illüzyon beynin diagonal çizgileri ve yatay, dikey kenar şekillerini algılayışına dayanmaktadır. birinci şekilde siyah ve kırmızı çizgiler gri bir dikdörtgen tarafından örtülmüş olup, mavi çizgi kırmızı çizgi yerine siyah çizginin devamı olacak şekilde konuşlanmıştır. Ancak ikinci şekilde durumun böyle olmadığı görülmektedir.

Adelson’s dama tahtasında gölge illüzyonu

Görüntüde siyah-beyaz karelerden oluşan dama tahtası üzerinde duran yeşil bir silindirin tahtayı diagonal ortadan kesecek şekilde düşen gölgesi görülmektedir. Bu görüntüde gölgedeki beyaz bölgenin tonu (B karesi) ışıktaki siyah bölgenin tonuyla (A karesi) aynıdır. Ancak illüzyon sonucu A ve B karelerinin renk ve tonları çok farklı görünmektedir.

Beyaz illüzyon

Bu illüzyon farklı çevreler içerisinde aynı parlaklıktaki renklerin farklı görünebileceği temeline dayanmaktadır. Gri bloklar tamamen aynı parlaklığa sahip olmalarına rağmen; siyah şeritin içindekiler daha açık, beyaz şeritin içindekiler ise daha koyu görünmektedirler.

Zöllner illüzyonu

Bu figürde uzun diagonal siyah çizgiler her ne kadar öyle görünmesede birbirlerine paraleldirler. bu çizgilerin üzerlerindeki küçük çizikler farklı bir derinlik algısı yaratmaktadırlar, Wundt etkisinde olduğu gibi. Bu derinlik algısında ki oyun, çizgilerin bazı uçlarının birbirlerine daha yakın bazılarının daha uzak olduğunu göstermektedir bizlere.