Öznel anlamda olayların olabilmesi veye olabilememesi için birçok neden vardır. Herbir nedeni ayrı ayrı öngörüp bilemediğimiz için bizler buna ihtimal deriz. Yani öznel anlamda doğada olasılık denen birşey yoktur. Olasılık bizim bilgi eksikliğimizden kaynaklanır. Bilgi ve hesaplama eksikliği olan olaylar karşısında olasılıktan söz edilebilir. Öyleki birşeyin hem gerçekleşebilir hem gerçekleşmeyebilir olması sonuçları etkileyen parametrelerin bilinmesi ve kontrol edilmesine bağlıdır. Parametreleri biliyo ve kontrol edebiliyorsak tam bir sonuç elde edebilirizTabi bir de tüm değişkenleri bilmenin mümkün olamayacağı durumlarda vardır.Bu durumlarda sonuç kesin değildir, değişebilir. Bunlar kuantum fiziği ile açıklanabilir. Şöyleki kuantum fiziğinde belirsizlik ve olasılık yasaları gerçekliğin tek olmadığı sonucuna ulaştırır. Zira kuantum fiziğinde kesin doğrular yoktur. Fenomenler arasında olasılık bağı vardır. İki olay arasındaki etkileşimde ya da bir olayın gelecekteki evriminde hangi sonuçların doğacağını değil, hangi sonuçların daha olası olduğunu bilebiliriz. Kısaca kuantum fiziğinde ortalama ve deneyimlerden elde edilen doğrular vardır ve burada objektif gözlem bile kendi içinde objektif değildir düşüncesi hakimdir.Hesaplanması muhtemel ve değişkenlerin fazla olduğu olguların istenilmeyen sonuçlarla neticelenmesi olasılığı da vardır.Yani karşılaşılacak risk de edinilecek sonuçları etkileyebilir. Buda aslında değişkenlerin fazla yada az olması ile alakalı olmayabilir. Zira tanrının var olma olasılığına bulunan cevapla, karşılaşılacak risk olasılığına verilen cevap doğru orantılıdr. Halbuki tanrının var olma olasılığı; ahlaki değerlere, özgür iradeye, mucizelere, tanrının varlığını kabul eden ve karşı çıkan felsefi görüşler gibi değişkenler de katılarak stephen unwin tarafından; thomas bayes’in geliştirdiği ikiyüzyıllık bir matematik formülüyle tanrının var olma olasılığının % 66.6 olduğu hesaplandı.(stephen unwin’in daha önce tanrı inancı yüzde doksandı)Kuantum fiziğine göreyse tanrı hem vardır hem yoktur. Sonuçta olasılık hesabında; bulunan değişkenler, yapılan risk analizleri, öznel ve nesnel gözlemler ve sonunda yapılan hesaplamalar mutlak doğruları vermeyebilir. İşte doğruların bu kadar çeşitli ve bir o kadar da gereksiz olmalarının sebebi de; yanlış yapılan olasılık hesaplarıdır.
yorumlar
66.6… güzel rakam 🙂
“God of the Gaps” in temel problemi Tanrı’dan bağımsız bir evren tasavvuru içermesi. Daha doğrusu, evrenin çoğu noktada Tanrı’dan bağımsız bir mekaniğinin olduğunu kabul etmesi ve sonra da bu mekanik sistemin açıklayamadığı noktalarda Tanrı’yı devreye sokması. “God of the Gaps” argümanı Evreni Tanrı’nın etki alanı (“Gaps”) ve kendiliğinden işleyen kalan kısım olarak ikiye bölüyor…..tavsiye ederim okuyunuz.
en sevdiğim konulardan biri olasılık. bütün şans oyunlarının olasılıklarını hesapladım. hepsi çok basit gibi görünüyor ama astronomik rakamlara varıyor sonuçları.