Lord of the Rings ne kadar fantastik ise, Lord of the Flies o kadar gercekci, o kadar bizden. Lord of the Flies nam-i diger “Sineklerin Tanrisi” Nobel odullu William Golding en onemli eserlerinden biri. Burada yazara verilen Nobel odulu su sekilde gerekcelendirilmis:In 1983, Golding received the Nobel Prize for literature “for his novels which, with the perspicuity of realistic narrative art and the diversity and universality of myth, illuminate the human condition in the world of today,” (Tercumesi: Golding insan hallerini, gercegini net sekilde sergileyen gercekci anlatan, mitlerin kulturler otesi evrenselligini vurgulayan eserleriyle 1983 Nobel Edebiyat Odulune layik gorulmustur.)
Lord of the Flies ikinci dunya savasi sonrasinda yazilmis; Golding’in bizzat asker olarak katildigi ve gozlemlemek durumda kaldigi bu savasin ertesinde insanlik ve gelecegi hakkinda karamsar goruslerini sergileyen, cok degisik sekilde yorumlanabilen, ABD’de liselerde okutulmasi ve tartisilmasi (tartisma bazli egitim, belki de o yuzden duzgun tartisabiliyorlar) ve uzerinde uzun uzun dusunulmesi adetten olan gunumuzde de cok satan bir eser.Kitap otoritenin olmadigi, mutlak ozgurluk ortaminda insanligin gidebilecegi yonu anlatir. Insan dogasini inceler. Ornegin eksi sozluk sitesinde 4 adet moderator baltalariyla sozlukcu kafalari ucurdugundan bu analiz o ortama uygun dusmez. Kitabin idealist yazari, kitabin sonunda sunlari demistir:“If you have met me before World War II, you would have found me to have an idealist with a simple and naive belief which many other people of my generation shared, especially in Europe. This naive belief was that man was perfectible. We thought all you had to do was to remove certain inequities and provide practical sociological solutions, and man would have a perfect paradise on earth. From World War II we learned something. The war was unlike any other fought in Europe. It taught us not fighting, politics or the follies of nationalism but about the given nature of man. “
(Ikinci Dunya Savasi oncesinde kendimi, cevremdeki ve Avrupa’daki bir cok kisi gibi; naif ve idealist olarak tanimlayabilirim. O gunlerde insanin mukemmelestirebilecegi inancina siki sikiya bagliydik. Dunyadaki cenneti yaratmak icin, bazi kosullari duzeltmek, esitsizlikleri azaltmanin yeterli olacagini dusunuyorduk. II. Dunya Savasi bize cok seyler ogretti. Ogretigi savas, politika, milliyetcilik degil; insani gercegi, dogasiydi.)Kitap adaya dusen bir grup cocugun basindan gecenleri anlatir. Ada aslinda bir cennettir. Bir suru fasilite cocuklarin emrine amadedir. Ne yemek, ne de su eksikligi cekilmekte; guzel bir yasam surmek icin tum sartlar ada tarafindan kazazedelere sunulmaktadir. Kazazedeler ilkokul ve oncesi caglarda olan bir grup oglan cocugudur. Gerek yaslari icabi (ergenlik oncesi), gerek tek bir cinsiyetin adada bulunmasi catismasiz bir yasam surme sansini artirir. Durumu gunumuzdeki web sitelerine benzetebiliriz, iletisimde cinsiyet veya ego bazli etkilesimler en aza indirilmis bir ortamdir anlatilan ada.Kazazede cocuklardan bazilari kendilerine bakamayacak kadar kucuktur. Bu cocuklar olgunlasmalarini tamamlama asamalarini, adada hosca vakit gecirmeye calismakla geciriler. Oyunlar oynarlar, agaclara tirmanirlar, gurultu yaparlar. Yazar bu cocuklara littleluns ismini vermistir. Littleluns’a bakma sorumlulugu buyuk cocuklarin omuzlarindadir. Romandaki buyuk cocuklar ise sunlardir:
Romandaki karakterlerden Ralph cocuklarin lideridir. Entellektuel kapasitesinin azligina ragmen, arada rasyonellikten uzaklasabilmesine ragmen; liderlik ozelliklerini uzerinde tasiyan, kritik anlarda birlestirici, cozumleyici oneriler, konusmalar yapabilen bir kisidir. Kendisi sagduyulu, vaktinden cok once olgunlasmis, ic guduleriyle dogruyu hissedebilen bir kisidir.
Piggy, adanin entellektuelidir. Adadaki tek gozluklu cocuktur. Kurtuluslari icin tek umut olan isaret atesini Piggy’in gozlugundeki mercekler sayesinde yakilir. Piggy ve gozlugu teknolojiyi, akli simgeler. Ne yazik ki Piggy lider ozellikleri tasimamakta, supheci ve elestirel tavirlari insanlar uzerinde etkili olmamakta, hatta tam tersi etkilerle dislanmasina neden olmaktadir. Adanin dogal lideri Ralph, itirazlara ragmen Piggy’i yardimcisi yaparak, Piggy’i korumasi altina almistir.
Jack ve arkadaslari bir cocuk korosunun uyeleridir. Jack koronun de-facto lideri konumundadir. Adaya dustukleri ilk gun korosunu uygun adim yuruterek duzenlenen toplantiya katilir. Jack ve arkadaslarinin saldirgan tutumlari goze carpar. Jack adanin lideri olmak istemekte fakat Ralph ve Piggy’in tesadufen gelistirdigi bir mit sayesinde Ralph ve Piggy’e rakip olamamaktadir. (Piggy’in buldugu deniz kabugu zamanla kutsiyeti olan bir esyaya donusur.) Ralph, Jack’e yiyecek bulma ve avlanma gorevini verir. Jack bu gorevi seve seve kabul eder. Jack’in yiyecek bulmak icin degil, avlanmak icin avlandigini, avlandikca daha da cok avlanmak istedigini soylemek isteriz. Jack saldirgan goruslerin merkezi konumundadir.
Simon, diger cocuklardan daha kucuk ama little-lun’lardan daha buyuk, spirutel bir kisiliktir. Dogayla barisik, en umutsuz zamanlarda bile ictenlikle bir umut olduguna inanan huzurlu bir yapidadir. (Sizin aliniz al inandim, morunuz mor inandim derse sasirmayin sakin) Simon adada iyiligin temsilicidir ve de vahsi cocuklarin ilk oldurdugu kisidir.
Roger, Simon’in tersi seytani karakterli biridir. Zarar veren, yok eden bir kisiliktir. Bununla tatmin olur. Piggy’yi yuvarladigi kayayla ezerek olduren kisidir. Jack’in en buyuk yardakcisidir.Diger karakterlerin tanitimi icin buraya bakabilirsiniz.Adaya dusen cocuklarin ortaklasa yapmalari gereken tek sey isaret atesini canli tutmaktir. Bu basit gorevin gerceklestirilmesi zor olacaktir. Adadaki kucukler gece duyulan seslerin ve gorulen golgelerin etkisiyle cesitli sanrilara kapilirlar. Buyukler, kucukleri herseyin yolunda olduguna ikna etmeye calisirken, zamanla onlar da adada bir canavarin yasamakta olduguna inanmaya baslarlar. Ralph’in barisci liderligi canavar soylentileri yuzunden zora girer. Ralph’in barisci soylemlerini etkisiz bulan cocuklar, korunmalari icin Jack ve adamlarindan medet ummaya baslarlar. Canavar soylentisinin yayilmasina, insani zayifliklarin kullanilmasina Jack ve adamlarinin tavirlari da etken olur (bkz. axis of evil). Ralph ve Piggy gidisati engellemeye calissalar da gucleri yetmez. Ve olaylar gelisir…Kitabin analizini cok degisik sekillerde yapmak mumkun. Hiristiyan inancindaki insan kotudur ve dogustan gunahkardir kabulu ile kitabin iliskisi ve “Sinekler Tanrisi”nin arapcasi olan baal-zebub’un incilde gectigi surada (eksi sozluk) yazilmis. Burada ise cesitli analiz sistematikleri lord of the flies kitabi uzerinde uygulanmis. Burasi kitap hakkinda kapsamli bilgiler bulabileceginiz bir kaynak. Burada ABD’nin tartismaperver ogrencileri icin kitabin kisaltmis ozeti ve kitabin yapilmis analizini bulabilirsiniz (Ayni yerde yazilmis kitap raporlari da satiyorlar). Amazon.com‘da kitap hakkinda yazilmis su anda 961 yorum gorunuyor. Burasi 1963 yilindaki sinema uyarlamasinin hayran sitesi ve filmin fragmanlari (calismayabilir). Buradan 1990 uyarlamasinin fragmanini izleyebilirsiniz.Herkesin okumasini, izlemesini diledigim bir eser. Cevremizdeki Ralph, Jack, Piggy, Simon ve Roger’lar gormek ve tanimak adina. Sanal veya gercek adalari yakip yikmamak adina.
yorumlar
filmi küçükken seyretmiştim. Üzerinde de çok düşünmemiştim. Allahtan da düşünmemişim.Ekşi sözlükten uçurulduğunu söylediğin kendi yorumunu yazmamışsın.onu bekliyorumYalnız romanın Hobbes’un görüşleri üzerine kurulu olduğunu belirtmekle güzel yaparken ilkokul öncesi şartlanmamış çocuklarla internette bulunan şartlanma dönemini başarıyla tamamlamış ergenleri karşılaştırmakla doğru yapmamışsın.Buradan senin de yazarla aynı görüşü benimsediğini çıkartıp teessüf ederek yorumunla açıklık getirmen için topu sana atıyorum.
çok güzel bir romandır “sineklerin tanrısı”. “Lord of the Flies (Not Rings)” yazısı dabu romanın iyi bir analizi olmuş.
“İnsanoğlu dediğin, ne türünden olursan olsun bir sürünün üyesi olmaya, sürüdeki yerini, liderini, führerini benimsemeye, üstüne yalakalık yapmaya, altını ezmeye, sürü dışındakileri de yok etmeye doğuştan eğilimli bir aciz mahlukattır” ana fikirli bu roman bana zamanında “ulan doğru mu bu? skyim o zaman insanoğlunu” dedirtmiş zifiri karanlık bir romandır. Okuru roman boyunca Ralph’la (ya da tercihe göre Piggy’le) özdeşleştirip, “Her türlü düzenin yedi ceddine!” dedirttirmek dışında en ufak iyimser bir tarafının olduğunu pek sanmıyorum ama (nitekim roman süper karanlık bir finalle demir alır); şunu da söylemek lazım, William Golding’in bu romanı, dünyada, bilhassa da İngiltere’de “artık roman moman yazılmıyor bilader. Roman sanatı bitti” denilmeye başlandığı yıllarda (Samuel Beckett’in roman yazarkene roman sanatının kendisiyle dalga geçmeye başladığı yıllar..) yazılmış, eski babaların stilinde, onların ayarında, aynen onlar gibi insanoğlunun ruhuna neşteri sallayıp irini patlatan çok ama çok büyük büyük bir romandır.Ama diyeceksiniz ki, “Abi Tuna Kiremitçi okuyorum ben, o da süper tercüman oluyor insanoğlunun ruh derinliklerine”? O da var.
kucuk bir kizken babamin kitapligindan asirip okudugum bu kitap, afacan beslere olan inancimi yitirmeme sebep olmustu. Universite yillarinda tekrar okudugumda bir kere daha kahroldum; filmini de heyecanla izlemistim.Ozetle bu kitap her yasta okunmali.
tartıştığım başka bir roman hatırlamıyorum.Zira bu kitap universitede ingilizce dersinin okuma konusuydu.(küçük bir ayrıntı:2 dönem boyunca)yani kitabın her sayfası için ortalama bir saat tartişmaktan bahsediyorum_hazırlanan paper’lardan ,girilen sınavlardan bahsetmiyorum bile_ Kitaptaki kahramanların dinsel karşılıklarından tutun mitolojik olaylara atıflara,sosyolojik olgulardan tutun piskolojik örnek tiplerine,ideololojik çağrışımlarından dünya savaşlarına göndermelerine ,yazarın yaşamının kitaba etkisine… of of hatırladıkça… Ya bizim hoca manyaktı bu kitapla bozmuştu ya da adam bir kitapla dünya tarihini(ekonomik,sosyal,kültürel),hayatın anlamını anlatmıştı farkına varmadan….Bu arada kitabı kayıtsız kalmadan okuyamıyorsunuz geçekten…Adım adım aklın iyiliğin (zavallı piggyim,Simon,küçük kardeşler.. ) vahşete kaba kuvvete faşizme yenilişini çaresizce izliyorsunuz…Hatırladıkça tüylerim diken diken olur…(Ç.A.nın de(me)yişiyle) enseyi karartan kitaplardan….Filmini izleme fırsatım olmadı ama fotograflardan gördügüm kadarıyla oyunculari iyi secmişler…Roman karekteri-oyuncu benzerliği açısından…
Engin Ardic’in Turk Romani uzerine yazisi. Agresif tabi.
Firstly i m glad to have been favored to read this delicate research of yours. However its not clear to me why you had the need to use the phrase “Not Rings” in the header, in English, instead of writing it in Turkish. Hope i made myself clear to you, either. Regards.
I am out of office until jan 2094. keep in touch, hersheys kisses.elephantfazla bir planlama yapmamistim ama lord of the rings islerinden etkilenme durumu mevzu bahis olabilir. ictenligimden siz de mi suphe ediyorsunuz, retribution bey ? amanin bu nasil nick boyle 🙂
O kadar uzun süre ayrı kalmadım ben bu siteden degil mi? 🙂 Yok dalga geciyorum ben. Kötü niyetim yok.”Go ahead yani fil. Bence qualified bir psikiyatr a görünmelisiniz yoksa gözünüzün yaşına bakmaz trash ederler sizi. Sizin gibi maganda mühendis madalyon bir DOM’un bipolar etkileşimlerle dogmatik kaygılardan kurtulmanız gerekir. Alas, power relationsu izlemek üzre geldiginiz bu BDSM site’dan.. uff uyduramıyorum.”Clicia’ca yazmaya calistim da. 🙂
Hayatın sert bir tokadı desek çok daha açıklayıcı olur sanırım,okunması hatta okunduktan sonra bol bol tartışılması gereken bir kitap…Bizi,bize çocukluğumuzla anlatması biraz FReuD’a atıf olabilir diye düşünüyorum…
14 Mayis 2004, Cuma, 22:00 CNBC-ENobel ödüllü ünlü yazar William Golding’in unutulmaz eseri Lord Of The Flies, bir grup İngiliz öğrencinin ıssız bir adada yaşadıklarını anlatıyor. Başlarında ne bir öğretmen, ne de bir ebeveyn bulunan çocuklar hiçbir kuralın ve ahlaki sınırlamanın bulunmadığı yabani ortamda hayatta kalabilmek için içgüdülerine teslim olurlar. Bir süre sonra merhametin bile unutulduğu bir vahşetin egemenliğine gireceklerdir. İnsanlık durumu üzerine son derece çarpıcı saptamalarda bulunan film izleyenlerde derin etkiler bırakacak.
seni simon’a benzettim.
Kitabın uyarlaması 14.05.2004 tarihinde cnbc-e‘ de
gosterilecegini hatirlattiginiz icin tesekkurler ceky.