bildirgec.org

Yüzüklerin Efendisi’nin ilk bölümünü izledikten sonra sinemadan büyük bir keyifle çıkmıştım, hemen istemiştim yenisi, ikincisi gelsin de gideyim diye. İkincisinden sonra da üçüncüsünü beklemeye koyuldum. İlk ikisinde olduğu gibi gösterime girer girmez izledim Kralın Dönüşünü de. Ama bu kez filmden çıkarken, ilk başta sadece yüzüğün atılmasından sonraki bölümü gereğinden fazla uzun, hatta tümüyle gereksiz bulduğum için, o kadar memnun mesut ayrılmıyordum sinemadan. Bir kere, Frodo’nun yüzükten ayrılamaz olduğu sırada Sam’in onu itmesini isterdim, çünkü Sam’in dostluk ve sadakat duyguları ile “dünyayı kurtarma” sorumluluğu arasında bir ikilem yaşamasını tercih ederdim (hiç değilse o kadarını, yani itemeyebilirdi de razıydım. zavallı gollum’un da ölmesine gerek yoktu). Zaten yüzük düştükten ve dünya kurtulduktan sonra da çok saçma buldum hobbit kahramanlarımızın kurtulmalarını, hadi kurtuldular bari Frodo tek ve mutlak kahraman kendisiymiş gibi kutlamasaydı başarısını. Filmin asıl kahramanı Sam’di bana kalırsa. Kralımızın kraliçesiyle karşılaşma sahnesi çok kötüydü, ucuzdu bence. Son bölümde tek hoşuma giden hobbitlerin eve dönüşünü kimsenin kaale almayışı, normal seyirlerine hayatlarının devam etmesiydi köydekilerin. Filan falan… Sonradan filmde hatta üçlemenin tamamında beni rahatsız eden başka şeyler olduğunu fark ettim. Onları sizinle de paylaşayım istedim.1) Sam’in bir iççelişki, ikilem yaşamasını neden istedim diye sorduğumda kendime rahatımı kaçıran noktalardan ilkini deşifre ettim. Derken gerisi çorap söküğü gibi geldi peşisıra:Filmde (muhtemelen kitapta da; kitabı okumadım ama film kritiklerini okudum kitapla karşılaştırma yapan) herkes kaderini yaşar felsefesi var. Karakter derinliği de sıfır. Kimse gerçek bir vicdani ya da ahlaki seçim yapmak zorunda değil. Tek seçim yazgıyı kabul etmek gibi duruyor. Örneğin Argorn’un zorlu seçimler yapması gerektiğinde, ona öğütlenen ailesinin, soyunun yazgısını izlemesi.2) Orta Dünyanın, iyiler ve kötüler olarak ikiye ayrılmış olması da beni rahatsız eden ikinci bir nokta. Ne yapalım bu da böyle bir film, sevmem gerekmiyor deyip geçebilirdim tabi. Eğer bu iyiler ve kötüler olarak ikiye ayrılmış dünya tasviri, bizim bugün içinde yaşamakta olduğumuz dünyayı da politik nedenlerle ikiye ayırmaya çalışanların analojileri kullanılmamış olsaydı filmde. Bush’un sorduğu “bizden misiniz onlardan mı?” sorusunu yanıtı bugün ABD’de soyunuza sopunuza, tennizin rengine, etnik kimliğiniz ya da tabiyetinize göre cevaplanmak isteniyorsa, Yüzklerin Efendisinde de ırklara, fiziksel görünüşe göre kolayca ikiye ayrılan bir dünya var. Doğu Batı gibi. Kötülerin ten renkleri daha koyu, kötü kokuyorlar, daha basık suratlılar, bugün hakim güzellik anlayışına asla uymuyorlar, çirkinler yani, hatta bazıları türban takıyor, bazıları da hintliler gibi fillerin tepesinde savaşıyorlar3) İkide geldiğim noktadan üçe zıplamak kolay oldu: Bugünkü gibi savaşlar da devletler arasında değil yani düşman bir tür, soy ya da birey (Sauron=Osama Bin Ladin not: teşbihte hata olabilir)4) Düşmanların ya da kötülerin kötülük yapma gerekçesi de belli değil. Sauron’un mutlak iktidar istemesi dışında birşey bilmiyoruz. Ha bir de Orcların düşmanlarını yemek için duydukları büyük arzu var. Gerçi sağolsun yönetmenimiz/yazarımız Mordor’un çorak olduğunu, yiyeceğe ve daha verimli topraklara ihtiyaç duyduklarını da beilrtmiş, hakkını yemeyelim. (Bu da bana rusların şu bitmek tükenmek bilmeyen sıcak denizlere inme takıntısını anımsattı… Gerçi bugünlerde iyiler Rusları da aralarına almış, bizdensiniz demiş gibiler, kötülerin ise yoksul oldukları doğru, ama takıntıları da, şeriat devleti kurmak diyorlar, kaçın müslümanlar geliyor!!!!…..)5)İktidar takıntısı da rahatsız etti filmde beni. Önce iyiler iktidara karşı mücadele verir gibiydi ama Kralın dönüşüyle mutlak iktidar sahibi bir kral, bir imparatorluk doğmadı mı? Ama bu iyi iktidar di mi? Pardon ya.. İktidarın iyisi iktidar sizseniz olur diyollar, siz ne dersiniz?Sonuç:Tolkien bu üçlemeyi birinci dünya savaşını yaşamış biri olarak (bütün arkadaşlarım öldü o savaşta diyor) ikinci dünya savaşı sırasında yazdı (1936-1949 arasında). Gördüğü vahşet, yaşadığı korku, içinde belli ki kendini kaybolmuş hissettiği karmaşa kaos karşısında iyilerle kötülerin kolayca birbirinden ayrılabildiği, sonunda iyilerin kazandığı bir dünya yaratmak iyi gelmiş olmalı ona. belli ki tüm ingilizlere iyi gelmiş ki tüm zamanların en sevilen kitaplarından biri Britanya İmparatorluğunda.Filmin çekildiği döneme bakalım: 11 Eylül saldırıları, ardından Afganistan istilası ve nihayet Irak işgali. Yönetmen de kendini güvenilkte hissetmiş olmalı, filmin kırdığı rekorlara bakılırsa içinde yaşadığımız dünyayı her seferinde üç buçuk saatliğine de olsa üç kez bırakıp daha kolay anlaşılabilir, (hepimiz iyiyiz güzeliz ya) kötülerin kim olduğunu hemencecik anlayabildiğimiz ve onları bir güzel yendiğimiz orta dünyaya sığınmak bizlere de (milyonlarca izleyiciye) iyi gelmiş olmalı. Ama dikkat, biz (Türkiyedekiler) iyilerle kötüler arasındaki çizgideyiz, tam ortada ve maalesef hangi tarafta olduğumuza da yazar/yönetmen karar verecek. (deodoran da işe yaramaz boşuna aranmayın belki hep yaptığınız gibi soyunuzdan sopunuzdan vazgeçmeyi deneyebilirsiiz ama maalesef o da kader oluyo biliyonuz mu, kadere karşı konulmaz diyollar)Önemli not: Bu yazı bir film kritiği olma iddiası taşımıyor. Bu film neden çok sevildi sorusuna yanıt arıyor, ve bu soruya verdiği yanıtı tartışmaya açıyor.