18. yüzyılın önemli düşünürü J.J. Rousseau‘nun babası İsaac Rousseau’nun, 1705-1711 arası İstanbul’da yaşadığı bilinir. Adam, saat tamirciliği yapan serseri ruhlu biridir. J.J. Rousseau, Cenevre’de doğar. Bir kavgaya karışan babası, cezadan kurtulmak için şehirden kaçar ve bir daha da oğlunu aramaz.Rousseau, amcası tarafından bir papazın yanına yerleştirilir. Papaz tarafından kırbaçla dövülen Rousseau tekrar amcasının yanına döner. En sık yaptığı şey kırlarda aylak aylak gezmektir. Bu sefer bir zabıt katibinin yanına yerleştirilir, o da olmaz bir oymacının yanına verilir. Zabıt katibi onu eşeklikle, oymacı hırsızlıkla suçlar, döverler.Rousseau bu defa bir rahip tarafından, Madam Worens adlı bir kadının yanına yerleştirilir. Kadın ahlaki açıdan kuşkulu biridir. Ona iyi davranır, “küçük” diye hitap eder, o da kadına “anne” der. Bir süre sonra kadının ona metreslik yaptığı anlaşılır. Kadın ona kadastro dairesinde bir iş bulmuşsa da Rousseau işi terk eder. Yayan yapıldak gezmelere ve serseriliklere başlar. Zamanla müzikşinas olur. Bu, besteci kimliğinin temelini oluşturacaktır. Bu arada üç yılını geçirdiği madam ile arası açılır. Bir yandan da felsefe, tarih, şiir ve teolojiye ait eserler okumaktadır. Nihayet 1735’ten sonra ciddi insanlarla ve bilgelerle ilgilenmeye başlar.Hatta bir fizik deneyi sonucu ölümden döner; merdivenden düşerek bir süre görmez olur.

Rousseau, Charmette’de zengin bir adamın çocuklarına eğitmenlik yapar. Bu arada adamın şaraplarını çalmakta sakınca görmez. İlk denemelerini de burada yazar. Madamla ilgisini tamamen keserek 1741’de Paris’e gider. Cebinde çok az parası, yeni sistemde bir notası, Narciss adlı bir de komedisi vardır. Venedik büyükelçisi Montaigu ile İtalya’ya gider. Notadan büyük servet ummaktadır. Fakat bu elçiyle de geçinemez, kavga eder ve tekrar Paris’e döner. Bir süre daha kaldırımlarda işsiz güçsüz dolaşır.1749’da Dijon Akademisi “Bilim ve sanatların ilerlemesi örfleri bozar mı, yoksa saf bir hale mi getirir?” konulu bir yarışma açar. Rousseau bu soruya verdiği olumsuz karşılıkla büyük bir ün kazanır. Bilim ve sanatları bir lüks, ahlak ve töreleri bozan faaliyet olarak niteleyen Rousseau’ya karşı çıkışlar olur. Bunlara yanıt vermeye hazırlanırken aynı akademi, “Eşitsizliğin kökenleri” konulu bir yarışma daha açar. Buna; “İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma” başlıklı bir eserle katılır, bu yarışmayı da kazanır.

Rousseau bir süre bir mareşalin evinde inzivaya çekilir. Burada ünlü eseri Emile’i yazar. Fakat “”Emile”” Sorbon Üniversitesi tarafından sansürden geçirilir. Parlamento eseri yaktırır, Rousseau’nun da hapsine karar verir. Eser Hollanda ve Cenevre’de de mahkum edilir. Oysa birkaç yıl sonra da Cenevre’de Rousseau’nun hemşeriliği törenle kutlanacaktır.Bir gün kışkırtmalar sonucu düşünürün evi taşlanır, Rousseau bu olayı hayalinde büyüterek kendisinin de taşlanacağı şüphesine kapılır. Bir zaman sonra İngiltere’ye gider. Orada on üç ay bahçede çalışarak, anılarını yazarak, musikiyle uğraşarak sakin bir yaşam sürer. Artık adı tüm dünyaya yayılmıştır. Bir süre sonra kendisinde bir çeşit delilik hastalığı (perseküsyon) baş gösterir. Tüm dostlarından kuşkulanmaya başlar. Kendini aşağılamak için çalıştıkları, suikastler düzenleyecekleri kuşkusu yaşar, İngiltere’den kaçar. Deliliklerini Diyaloglar adı altında betimler.1777’de Markiz Girardin’in davetini kabul eder ve onun evinde ölür. Kendisi bir aydınlanma dönemi filozofudur, ancak aydınlanma düşüncesi içinde aykırı bir sesi temsil eder. Onu romantizmin erken dönem habercisi olarak yorumlayanlar vardır. Filozof derler ama düşüncesinin dizgeselliği tartışmalıdır. Kimileri filozofluğunu tartışılır bulur.İnsan yaşamına bakışı:

“İnsanın, biyolojik, toplumsal, siyasal ve ahlaksal varlık olduğu bir gerçektir. Yine insan; düşünen, bilen, eylemde bulunan, karşılaştığı varlık ve nesnelere değer atfeden, onlara karşı çeşitli tavırlar takınan, isteyen, arzulayan, seçen, özgür olan, toplum ve devlet kuran, öğrenen ve öğreten, sanat ve bilim yapabilendir.”

Egemenliğe Bakışı:

“Egemen varlığın kendinden üstün bir varlık kabul etmesi saçma ve çelişik bir şeydir. Kendi kendini, bile bile bir efendiye kul etmek, özgür olmanın ta kendisidir. (…)Devlette yalnız bir tek sözleşme vardır, o da ortaklık sözleşmesidir. Sadece bu, başka bir türlü sözleşmeyi olanaksız kılar. Bunun dışında ne türlü sözleşme yaparsanız bunu bozar.” “Egemenliğin yegane temsilcisi olarak halktır. Halkın onamadığı hiçbir işlem ya da girişim, yani halka rağmen yapılan hiçbir girişim, yasal değildir ve egemenlik ilkesi ile bağdaşmaz.”

Temel eserleri:Siyaset, toplumsal özgürlük, haklar, eğitim, din üstüne yazılarında geliştirdiği düşüncelerle tanınır. “Toplum sözleşmesi kuramcısı” ,“Toplum yorumcusu” ,“Bir ahlakçı” olarak bilinir.Discours sur les Sciences et les Arts (Bilimler ve Sanatlar Üzerine Konuşma)Discours sur l’Origin et les Pondements de l;Ingalite (İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Temeli ve Kökenleri)Emile au de l’Education (Emile ya da Eğitime Dair) Du Contrat Social (Toplum Sözleşmesi) Confessiones (İtiraflar)İlgilenenlere