Sporun fazla bilinmeyen ve gözardı edilen önemli konularını çeşitli kaynaklar ve bilgilerim dahilinde anlatmaya çalışacağım.Aslında sağlık ve spor o kadar içiçe ki birbirine bağlı iki kavram diye tanımlarsak yanlış olmaz.Düzenli spor faaliyetleri ile sağlığımıza nasıl etki edeceğine bir göz atalım:Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımlamasına göre:

‘Sağlık;insanın fiziksel,psikolojik ve sosyal iyilik halidir’

der. Gerçek iyilik hali ve zindelik sağlığın daha çok fiziksel yönüyle ilişkili olan ve güç,dayanıklılık,direnç ve beceri gibi meziyetleri barındıran zindelik kavramı, fiziksel bir rahatsızlık yaşamadan gündelik rutin görevlerimizin üstesinden gelmemize yardımcı olur. Spor ve zindelik, birbiriyle çok yakından bağlantılı iki kavramdır.En çok karşılaşan rahatsızlıkları üzerinden sporun etkilerinden söz edelim:
Yine, bedensel egzersiz ve ruhsal sağlık parametreleri arasında depresyon,korku ve psişik gerginliği azalttığını;öz güveni arttırdığını ve uyku bozukluklarının giderilmesine katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz.Fizyolojik harekete geçirme hipotezi;Katekolomin ve EndorfinFizyolojik harekete geçirme,bedensel alıştırma sonucunda merkezi sinir sistemi sistemine giden oksijen ile periferikteki organlara giden kan miktarı artar ve böylece ruhsal durumda genel bir iyileşme ortaya çıkar.Endorfin bezi salgısı, spor faaliyetleri sırasında sonrasında endorfinin özellikle beta-endorfinin salgılanmasındaki artışa dayanmaktadır. Bedensel yüklenme sonucunda kandaki düzeyleri yükselen beta-endorfinler Limbik sistemdeki(duygusal sistem) özel reseptörlere bağlanarak bir yandan ağrının algılamasını engellerken öte yandan ruhsal iyilik hali halini pekiştirmektedir.Korku ve kaygı: Spor faaliyetlerinin korkuyu azalttığı görüşünün bir varsayımdan ibaret olduğunu savunan Schicht de, dayanıklılık çalışması yapan 30-50 yaşlarındaki kişilerin korkularının azalma ihtimali,hiç spor yapmayanlara göre %16 daha fazla olduğunu tespit etmiştir.
Depresyon(çökkünlük): Spor yapanlardaki depresyon değerlerinin,hiç spor yapmayanlara göre daha düşük çıkaması birçok araştırmacının ortak sonucu olmuştur. Yapılan deneylere göre 3 aylık düzenli spor egzersizleri içine sokulan deneklerin %73’ünde depresyon değerleri anlamlı şekilde iyileşme göstermiştir. Depresyon ve spor ilişkisi hakkındaki araştırmaları derleyen meta-analiz,aerobik çalışmaların depresyonun bilhassa başlangıcında en çok etkisini gösterdiği sonucuna ulaşmıştır.
Benlik tasavvuru: Kullanıldığı yere göre,kişisel özgüven ya da öz saygı gibi kavramlarda da ifade edilebilir. düzenli spor faaliyetlerinde katılanlar da sadece benlik tasavvuru değil -kişinin kendisiyle ilgili değerlendirmelerin- olumlu yönde arttırdığını da göstermiştir. Fiziksel benlik algılaması, yani beden algılamasının doğrudan etkisi alanındadır diyebiliriz.
Düzenli spor yapan bireyin,hareketsiz yaşam tarzına oranla sağlık açısından taşıdığı riskleri sıralarsak; kroner kalp hastalığı,kolesterol yüksekliği,hipertansiyon,kalın bağırsak kanseri,kemik erimesi,ruhsal gerginlik,depresyon riski içermektedir.Spor-kısıtlı da olsa-bağışıklık sistemini geliştirmekte ve bu sayede dirençli hale gelen bağışıklık sistemi bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkamasını engellemesinden bahsettikten sonra da uzmanların ortak tavsiyelerine bir göz atalım:* günde 7-8 saat uyuma* hegün kahvaltı* Sigara içmeme* öğün arası yemekleri azaltma* Tavsiye edilen kiloyu koruma veya ona yakın olma* Alkolü ölçülü kullanma veya hiç kullanmama* Düzenli egzersizSchicht’e göre sağlık amaçlı yapılan sporun birincil hedefi ,fiziksel ve psikolojik hedeften çok sosyal ilişkileri geliştirmek olduğunu ileri sürmüştür.Amman ve İkizler’in araştırmasına göre spora yöneltmesi hususunda en fazla aile ve sosyal çevrenin etki ettiğini;bunun yanında gelir düzeyinin ve okul desteğinin;sonucu olarak medya faktörünün etki ettiğini belirlemiştir.Hiçbir hastalığımızın olmayışı sağlıklı olduğumuz anlamına gelmediğine göre yaşam kalitesi adına spor yapın ve yapmaya teşvik edin.