Dilden dile dolaşan her anlatılışta kişiye göre daha da üzücü olan, bazen daha da abartılan, bazen eksik bazen fazlasıyla anlatılan, kahramanı bazen iyi bazen kötü olan bir hikaye var ,gelinlerin anası olarak bilinen cariye İparhan’nın hikayesi. Çin imparatorunun koynuna girmektense ölümü seçen müslüman Türkistan kadını, parfüm sıkmadıgı halde kokusu dillere destan olan İparhan…
http://emeren.narod.ru/3.jpg
1759 da Çin imparatorlugu tarafından işgal edilen Dogu Türkistan’da Apak Hocanın kızı olan İparhan İmparator Kian Long tarafından getirtilir ve kendisine evlenme teklifi edilir.Müslüman olmayan biriyle asla evlenmek istemeyen İparhan buna sürekli karşı çıkar, İparhan’ın ismini Ziang Fei (güzel kokulu) olarak değiştiren İmparator ona asla baskı yapmaz, sabırla kendisinin olacagı günü bekler, sevgisini kazanmaya çalışır.Onun için saraylar yaptırır, memleketinin agaçlarını getirtir ama nafiledir, İparhan imparatorla birlikte olmaya razı degildir.İğde kokulu cariye olarak bilinen İparhan bu inadına devam etmektedir bu durum hem kendisini hem imparatoru çok üzmektedir.İmparatorun annesi tarafından imparatorun işlerinin üzüntü nedeniyle aksadıgı için ya imparatorun koynuna girmesi yada kendini öldürmesi için ikna edilen İparhan sonunda canına kıymaya karar verir, asla imparatorla olamayacaktır.Hem müslüman olmayan hemde kendi ülkesinden olan insanları tutsak eden biriyle asla evlenmeyecektir. İmparatorun tutsaklara iyi davrandıgını ispat etmek için yaptıkları da işe yaramamıştır.İmparatoru öldürmek için bornozunun cebinde sürekli hançer taşıyan İparhan kendi hayatına son verecektir.Canına kıymaya karar veren İparhan sonunda zehir içerek bu kararını hayata geçirir, onu kendini öldürmeye ikna eden imparatorun annesi ise oğlu bu durumu ögrenip te onu kurtarmasın diye imparatoru odasına kilitler. İparhan zehri içmiştir , artık kimsenin koynuna girmeye, dinini değiştirmeye gerek kalmayacaktır. Artık ölüme iyice yaklaşan İparhan ölürken, imparator annesinin insafa gelip oğlunu odadan salmasıyla son nefesinde İparhan’ı görme şansına erişir.İparhan’ın ölümü herkesi yasa boğmuştur, onun anısına portreler yapılır.Kendisinin nerde yattıgı tam olarak bilinmese de iki de türbesi vardır .Biri Kaşgar’da biri Çin İmparatorluk mozolesinde. İparhan Türk cumhuriyetlerinde iffet simgesi olarak tarihteki efsane kadınlar arasında yerini almıştır.
Bazı kaynaklara göre imparatorun annesi tarafından da öldürülmüş olabilecegi söylenen İparhan japon bilgisayar oyunlarına bile konu olmuştur.kaynak 1 2 3
yorumlar
İPARHAN EFSANESİİPARHAN EFSANESİZamanın bilinmeyeninde İparhan yaşadıDağlarda doğdu derler iğde kokularındaİffet uğruna zehir içti ölümüne Çin sarayındaO bir efsanedir düşlere düşenDün Uygur’da bugün Ankara’daSaklı bir köşede kendi halindeNice bedenlere sarılmış yaşamaktaAsil duruşunda bayrak olmuş yüreklereSevda olmuş iğde kokularındaGeceye düş olup yağmış umutlaraGüzeliğe misal, İparhan’a emsalDüşlerimin gülümsemesinde bakış,Dudaklarımdaki tebessümde yüreğimde atışKaranlık Ankara gecesinde yıldızlardaSüslemekte duygularımı, bir su can gibiSağanak olup sevgi yağdırmakta,İğde kokusu sarmış da duygularınaİparhan efsanesi yaşatmakta Ankara’daKaranlık başlangıcında doğan güneAsalet aşılamakta, çiçek taçlarınaSevgisini ilerken yüreğimeDoğru bir gül dalında dikensizSevgiler sunmakta etrafınaİparhan bir su can vermekte düşlerdeİğde dallarına sarılı kalan sevdalaraDize olmakta hecelerle yüreklerdeŞiir olmakta sevdalara yazılanİparhan efsanesi yaşamakta Ankara’daSessiz ama ihtişam salarak yüreklereİşlenirken sevgiler, İparhan’ı yaşatmaktaRuhunda efsanevi güzelliği besleyen,Bir su can tazeliğinde, asalete can verenZaman, mekân demeden yaşamakta,Düşlerimde yaren olup sevgilereİparhan efsanesi Ankara’da…..ismail türkmen
saol bukletim okudukça ögreniyoruz bişeyler.
Uygur Türkleri için İparhan, efsanevi bir kahramandır. Halkına ve geride bıraktığı akrabalarına ihanet etmek yerine ölümü yeğleyen tavrıyla iffetin ve erdemin sembolü olur.Çin kayıtlarında işler başka türlü gelişir. Kian Long’un gerçekten de Müslüman bir cariyesi vardır. Adı Rong Fei olan bu cariye, 20 yıl kadar imparatorluk hareminde güçlü bir kadın olarak yaşamını idame ettirir. Ancak kayıtlarda ne dul bir anneden, ne de bu annenin cariyeyi öldürdüğünden bahsedilir. Rong Fei, efsanede anlatılanların tersine imparatorun isteklerini yerine getirir ve bir de kız doğurur. İmparatorun özellikle Doğu Türkistan’a yaptığı gezilere katılır. Öldüğünde de imparatorluk mozolesine defnedilir. Uzakdoğu’nun diplomatik evlilikler geleneği akılda tutulursa, öykünün bu şekli gerçeğe aykırı görünmez
Bravo Nazo…
bu öykü çok farklı şekillere bürünüyor
Gerçek İprahan hikayesi nasıl çok meraktayım
İparhan bir kelebek cinsiymiş yahu bilmiyordum.
Güzel bir yazı zevkle okudum.
saolun bu arada hoş geldiniz