foldit : bilim için puzzle çöz
foldit : bilim için puzzle çöz

Bilgisayar oyuncuları prensesleri kurtarmak veya uzaylıların istila saldırılarından gezegenlerini kurtarmak için yıllardır uğraşmaktalar. Araştırmacıların niyeti ise oyun severleri, oyun aracılığı ile bilimle buluşturmak. Washington Üniversitesi‘ndeki araştırmacılar tıbbi bilimsel buluşlar için oyun severlerin oyun yeteneklerini kullanmayı deneyecekler ve belki de HIV(aids)’in çaresini bile bulacaklar.Foldit adında ücretsiz yeni bir oyun, proteinler aracılığıyla oyuncularını rekabete sevk ederken, bilime katkı sağlıyor. Oyunun başlangıç bölümlerinde alzheimer aşısından elde edilmiş bükülebilen/şekillendirilebilen protein lifleri aracılığıyla fizik kurallarıyla aynı olan kuralları öğreniyorsunuz. 20 dakikalık eğitimin ardından oyuncular kendilerini video oyunu oynar gibi hissediyorlar oysa gerçekte her bir fare(mouse) tıklaması tıp adına bilimsel araştırma yapıyor, proteinleri şekillendiriyor.

foldit : oyundan bir görüntü
foldit : oyundan bir görüntü

Oyun; bilgisayar bilimi ve mühendisliği bölümünde doktora öğrencisi Seth Cooper, yine aynı bölümde doktor olan araştırmacı Adrien Treuille, aynı bölümde profesör olan Zoran Popovic ve profesör David Salesin, Howard Hughes Medical Institute‘de araştırmacı olarak çalışan biyokimya profesörü David Baker tarafından geliştirilmekte. Profesyonel oyun tasarımcıları da oyunun oluşturulması sırasında danışmanlık yapmakta, oyun görselliği ve yazılımı açısından tavsiyelerde bulunmaktalar.oyunlar ile sağlık problemlerinin çözülebileceğine inanan ve bu tür projelerin başkanlığını da yürüten Popovic‘e göre bilim yapmanın yöntemlerini -tıpkı insanların oyun oynarken bilim yapmasını sağlamak gibi- değiştirebilmek mümkün. Ayrıca Popovic, foldit oyununda en yüksek skoru yaparak oyunu kazananı nobel ödülüne aday göstermeye de hazır.İnsan vücudunda bulunan ve her bir hücreyi biçimlendiren yaklaşık 100000 (yüzbin) farklı protein çeşidi bağışıklık sistemini oluşturmakta ve kimyasal reaksiyonların hızını ayarlamakta. Günümüzde bir çok proteinin genetik dizilimi bilinmekte, fakat onların kompleks bir halde şekillenmelerinin nasıl gerçekleştiği halen sırrını korumakta.aslında bilgisayar simülatörleri olası tüm protein şekillerini hesaplayabilir nitelikte, fakat bu devasa bir matematik problemi ve dünyadaki tüm bilgisayarlar bu iş için çalışsa, problemin çözümü yüzlerce yıl alır. Hatta 2005 yılında baker lab., rosetta@home * adında gönüllülerin bilgisayarlarını hedef alan bir proje ile böyle bir girişimde bulunmuşlardı. Fakat 200000 (iki yüz bin) gönüllü bu iş için yeterli değildi. Proje bu sebeple çok sağlıklı bir şekilde ilerleyemedi. Fakat şimdi foldit projesinin oyun bahanesi ile gönüllülerden daha çok oyun sever bulabileceğine inanılıyor ve umutlar bu yönde.Foldit projesine maddi kaynak,teknik bilgi ve donanım sağlayan firma ve kurumlar ise şöyle; Defense Advanced Research Projects Agency, the Howard Hughes Medical Institute, Microsoft Corp., Adobe Systems Inc., Nvidia Corp. ve Intel Corp.(kaynakça : 1 2 3 4 5 6 7 8)