bildirgec.org

Elektronik müzik türünü çok seviyor veya aşağılıyor olabilirsiniz, aslında çok geniş akrabaları olan bir müzik türü kendisi. Benim ilgim 90’ların başında pump-up the jam‘lere falan dayanıyor. Kısaca elektronik müziğin genel türü, elektronik aletlerle yapılan müzik türü olarak geçse de bundan daha farklı yerlere uzanabiliyor.Mekanik aletlerin tersine transistör, synthesizer veya diğer midi üreten cihazlarla yapılır. Daha ayrıntısına girmek isteyenler wiki sayfasına dalabilir.Aslında elektronik müzik o kadar geniş bir aile ki, ortalama bilinen/popüler 30, onun dışında 230 farklı türü bulunuyor. Alt dalları diğer müzik türlerinde olduğu gibi, tını, mantıksallık, duygusallık, tekrar, bpm, vokal (olup olmaması), hibrid, enstrümantik özelliklerle ayrılıyor. Ben kendim birkaç türe ayıracağım. İlk olarak elektronik yönü ağır basan kısım; techno kelimesi sanırım bilinen en meşhurlardan bir tanesi, içerisinde: electronica, trans, eurodance, house ve daha bir miktar türü daha barındırıyor.O da ikiye ayrılıyor;1 – Electronica: esasen sadece synthesizerlar yardımı ile yapılan müzik türüdür. Dans müziği olarak tanımlanmazlar. Bilinen birçok elektronik müziğe de böyle denir. Elektronica dans için özel yapılmamıştır, ilk olarak 90’lar sonunda kullanılmıştır, sınıflandırmaya göre 80’lerden beri var. Genel sanatçıları Chemical Brothers, Crystal Method, Goldfrapp, Daft Punk, Moby alt türleri: Bitpop, Chip, Downtempo, Glitch, IDM, Nu jazz, Trip hop Hibrid dahil oldukları/etkiledikleri: Dubtronica, Folktronica, Funktronica, Livetronica, Post-rock, Eurodisco, Electronicore2 – Dance music: bu da geri kalan, dans müziği diye nitelendirilen bir diğer karmaşık ana tür. Genel olarak dj’ler tarafından üretilen müzik çeşidi, gece kulüplerindeki olması sebebiyle disko/gece kulübü müziği olarak nitelendirilir.

Meşhur sahne şovlarıyla yaşlanmış Kraftwerk

Müziğin sınıflandırılması 80’lerde olsa da Kraftwerk bu işi 70’lere kadar dayandırıyor.

Studio-66 Synthesizer System

Electronica’nın aksine, synthesizerların yanı sıra vokaller, farklı enstrümanlar davullar ya da geleneksel müzik aletlerinin farklı yorumlanmaları (miks, efekt işlemlerinden geçmiş halleri) bu müzik tarzlarının içinde geçebilir.Popüler alt türleri: Breakbeat Disco, Drum and bass, Downtempo Electronic body music, Electro, Eurodance Freestyle, Post-disco, Hardcore Hardstyle, Hi-NRG House, Intelligent dance music (IDM) Speedcore, Techno Trance
Elektronik müzik müzisyenleri arada benzer türler arasında geçiş yapsalar da aslında yapımcılar veya gruplar gayet bilindik isimler. Tabii artık elektronik cihazlardan daha uzak daha dijital yöntemlerle, bilgisayar programlarıyla yapılıyor. Fruity Loops, Cubase gibi yazılımlar baş yardımcılardan.

Eskinin Sawer’i şimdi Fruity Loops

En çok bilinen türler ve farkları şöyle bir listeleyelim.* Trance – Dans müziğin bir çeşidi, kendini tekrar eden elektronik vari seslerden oluşur. Bilinen popüler isimleri: Paul Van Dyk, Tiesto, Armin Van buuren.
* House – Trance’den uzak, daha fazla ruh taşıyan, tekrarları çok daha az bir müzik türü. Çok daha yavaş. Seksi klipli; Armand Van Helden, Bob Sinclar, David Guetta, deadmau5 bilindik isimlerden. Ayrıca house’un da kendi alt türleri bulunuyor. İsmi de bir gece kulübüne dayanıyor.* Club ve Dance Pop ise pop/rock tınısında fakat dans özelliği ağır basmakta olan türlerdir. Bazı kişiler house ve trance’in bir aradaki hali gibi tanımlayabilir. Yine David Guetta, Yves Larock bildiğim isimlerden. Daha tempolu türü ise Euro Dance, Ace of Base, Aqua vs gibi.
* Dub – Ses efektleri, entrümental özelliği ağır basan türdür.
* Drum’n Bass, bunu nitelendirmek biraz zor, basları daha ağır basan, hani Jurassic Park filmindeki bardaktaki su titremesini yaratan güçlü ses gibi, seslerden oluşan müzik çeşididir. 160bpm civarı olur. İngiliz temsilcileri meşhurdur.
* Freestyle – Latin müziğin, dans müziği ile karıştırılmış versiyonunu andıran bir müzik türü. Diğer türlere göre biraz yavaş. Hip-hop ve R&b’ye yakın, biraz disko. Form olarak andırsa da Funk’tan ayrıdır. 80’lerde olgunlaşan bir tür. Collage, Cynthia, Pajama Party türün sanatçılarından.
* Euro Dance – Pop tarzı ağırlık basan hızlı dans müzik türü. Trans ve pop karışımı denilebilir. Euro Trash, Euro Cheese gibi isimlerle de anılır. ATB ve Ace of Base bilinen en meşhur isimleridir. Yine Drum’n Bass’a olduğu gibi İngilizlerin ve Yeni Zellanda’nın ilgi gösterdiği bir tür. Belirginlik zamanı 90’lar. Vokal içerir, ortalama 130 bpm civarı seyreder. Ritim tabanlıdır.

Ayrıca dip not: Ace Of Base’in o zamanlar gençlik bunalıma yardımcı olması için devlet destekli kurulmuş bir grup olduğundan hep bahsedilir.

* Hardcore – İskandinav ülkelerinde yoğun olan, hızlı tempolu ritmik müzik türü. Beat ve tekrar sample’lar içerir. Bunu tanımlamak için en uygun örnek Prodigy’nin 90lar başındaki hali, Party Animals, Acen, Bang!
Genel olarak dans türlerinden bahsettim. Electronica’dan genel olarak isimler olarak bahsedeyim. Electronica, elektronik müzik aletlerinin gelişmesiyle birçok türün içine bulaşan bir çeşit oldu. İlk olarak ismen 90’ların ortalarında MTV tarafından ortaya çıkarıldı. Prodigy başlı başına genel olarak türün temsilcisi. Fakat genel tanımı şu isimlerin müzikleri arasında konumlanmakta; Björk, Goldfrapp, Aphex Twin, Madonna‘nın Ray of Light Albümü 90’ların başında – Fatboy Slim, Daft Punk, The Chemical Brothers, Moby, Faithless. Aralarında ayırmak istersek; enstrümal pek bilinen örneği yokken 95’te popüler bir parça Robert Miles‘dan geldi: Children.* Abstrakt kullanılan örnekler: Autechtre ve Aphex Twin. Ki bu iki örnek ilk başlarda intelligent techo olarak anıldı.* Brit Wind (İngiliz esintili/çıkışlı) halleri ise: Massive Attack, Portishead, Trick ki bu isimlerde R&B / Hip-hop ile elektronik karışımı bir tür yapmakta. Veya trip-hop da deniliyor.
* Downtempo – Ronize Size, Goldie ve Omni Trio Son olarak sonraları alternatif rock ile bağlantıda bulunmuş tür olan;
* New Order var ki Depeche Mode sanırım türü en iyi açıklayan örnek. Ayrıca bağdaştırmak bir hata olabilir belki ama, New Order ve 90’lar sonunda bilinen birçok Rock müzik yapımcısı da kendi türlerinde değişime gitmiştir. Genel olarak bu isimler; U2- Achtung Baby(91) Radiohead – OK Computer (97) R.E.M. – Up (98) Smashing Pumpkins (98) Blur – 13 (99) Oasis – Standing on the shoulder of the Giants (00) Bu arada Smashing Pumpkins daral punk olarak da anılıyor.* Elektronik esintili post punk – The Cure’ın gölgesinde – Interpol ve The Killers isimleri ve Pop içerikli hali T.A.T.U* Hip Hop Fusion – Elektronik müzik temeline dayanan Rap içerikli şarkılardır, amerikan tarzı içerinde meşhurdur aslında son dönemin bilnen birçok R&B yıldızı bu türün temsilcisidir veya izindedir. Dr Dre, G-funk daha R&B’si ağır hali ile Jay-Z , son dönem Justin Timberlake’i, Aaliyah ve Missy Elliot. Şu an günümüzde kanımca dans müziği Amerika ve İngiltere’ye aitse, Electronica da İskandinav ülkelerine aittir. Elimden geldiğince bildiklerimi ve öğrendiklerimi ifade etmeye çalıştım, türler umarım biraz (zor da olsa) daha düzgün konumlanmıştır kafanızda. Aslında müziğin geçmişi o kadar da önemli değil, sizi iyi hissettirmesi yeterli.