Suda yürüyen kertenkele
K dergi’de okuduğum Kuyruklu Yıldızdan Düşen Kertenkele isimli yazı (Yalın İnce’nin 6 nisan 07 tarihli Ahmet Hamdi Tanpınar kapaklı sayısında yazdığı yazı) bu hafif yazının çıkış noktası, ilham kaynağıdır. Yazı aslında kertenkeleler hakkında değil, Jim Morrison (1943-1971) hakkındadır, fakat Jim Morrison deyip de kertenkelelerden bahsetmemek yersiz olur herhalde çünkü bizzat kendisi “Ben kertenkeleler kralıyım” diyerek yaşamını sürdürmüş bir efsane sanatçıdır.
“Sürüngenleri hep sevdim. Evreni dev bir yılan olarak görmeye alıştım.bütün insanları objeleri ve manzaraları kefelerindeki traş edilmiş elmas yüzlerinde küçük resimler olarak görmeye alıştım.Sanırım peristaltik vücut hareketleri,asıl yaşam hareketleridir. Yutkunma, sindirim,cinsel ilişkinin ritimleri. Kertenkele ve yılanın bilinçsizce,şeytanın güçleriyle kimliklendirildiğini unutmamalıyız. İnsan hafızasında sürüngenlere karşı çok şiddetli tepki gösteren derin bir şey var. Hiçbir tane görmemiş olsanız bile,yılan korktuğunuz bir şeyin sembolü olur“
der Jim Morrison.Kertenkeleler hakkında küçük bir araştırma yapayım dedim ve ilginç bilgilerle karşılaştım; öncelikle kertenkele özkertenkelegiller (Lacertidae) familyası türlerinin genel adı imiş, Kertenkeleler alt takımının; özkertenkelegiller, gekogiller, varangiller, agamagiller, iguanagiller, boncuklukertenkelegiller, köryılansıgiller gibi familyaları varmış ve bugün bilinen 3000 den fazla türü mevcutmuş! Uzun dilleri sayesinde avlarını yakalayan, çok hızlı hareket eden (resimde gördüğünüz suda yürüyen kertenkele türü saniyede 20 adım atıyormuş), gerektiğinde kuyruğunu bir yerde bırakan ve sonra yeni kuyruk edinen bu ilginç hayvanlar hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için türkçe wikipedia ya başvurabilirsiniz.Türkiye’de yaklaşık 60 kertenkele türü yaşamaktadır.Türkiye’de en son 1935 yılında görülen bir kertenkele türü 2002 de yeniden Şanlıurfa’da görülmüş fakat halkımız tarafından taşlanarak öldürülmüş!! Olayla ilgili gazete haberi burada.Kertenkelenin ölüsü Harran Üniversitesi’nde koruma altındaymış! Birbirinden farklı kertenkele resimlerine buradan ve buradan ulaşabilirsiniz. Yazıyı yine Yalın İnce nin yazısından bir paragrafla bitirelim ;
“Kertenkeleler dünyadan tamamen yok olsalar da sistemde hiçbir değişiklik olmaz, bu yüzden kertenkeleler dünyanın tek tam bağımsız canlılarıdır ve ben de onların kralı Jim Morrison’ım.”
yorumlar
horoz (küçükken elimdeki üzüm salkımını almak için bana saldırmıştı) ve kertenkele (bununla ilgili kötü bir anı hatırlamıyorum ama) haricinde hiçbir hayvandan ürkmem. geçen yaz olimpos’da bir kertenkele gördüm, hayatımda bu kadar hızlı koştuğumu hatırlamıyorum. hayvan maşallah trex (dinozor) olmuş, bi’de tısladı dedim “tamam herif burada insanla besleniyor demek, ikindi yemeği olarak da beni seçti”. şu suda koşturanını görsem bile tırsarım yani. bi de bunların zehirlileri varmış ya geçen belgeselde izledim. adam ısırıyo ama zehirli salyasıyla felç ediyor, başka bi tanesi tükürüyo avını kör ediyo filan. ıyyy…
i am the lizard kingi can do anything… (jim morrison)people are strange; biz seneler sonra farkettik.
jim morrison ki konser esnasında sahnede sızıp binlerce insanın önünde üstelik şarkı söylerken uyuyakalmış kafa sürekli binbeşyüz olduğundan kertenkele olduğunu iddia etse bile şaşırmamak lazım.
çocukken yakalardık amerikan ve yeşilbaşbaş dediğimiz iki tipi vardı amerikanlar şu ince ve kemik – gri renk arası olanlardı. ilkokul 4. sınıf kitabında teraryum nasıl yapılır diye bi deney mevzuu vardı oradan bi gecekondu tipi teraryum yapmıştım sürekli yakalayıp içini dolduruyorum. bu sinsi yereyapışıklar da kaçıp evini içini duvarları falan voltalıyorlar. Bir gün sinir gelmiş anneye beni teraryumla birlikte bahçeye tekmeledi bilime saygısı olmayan cadaloz.Bi de lisedeyken bu kerteloşları yakalayıp poşete dolduran sonra da sana satiim yoksa yakacam diye tehdit eden bi komşu velet vardı. Sürekli yakalayıp bana satar ben de bizim bahçeye boşaltır eve girerdim. Bi gün bi baktım ki tüccar piç artık biizm bahçede kertenkele avlıyor.Son yıllarda sürekli iguana sahibi olmak istedim fakat benim kızlar bi türlü parayı denkleştirip almadılar nice anneler günü, iyiki doğdunum falan böyle iguanasız geçti. geçen sene artık doum günüme 3 ay kala koydum postayı iguanam alınsın yoksa dağa çıkıp evi terkedecem diye. Nehir hanım babasına boş havuza düşen bi kertenkeleyi yakalatmış poşeti sallaya sallaya gedi al sana bi tür iguna yakaladık bunu besle diye. Yeminle biraz daa büyüse timsah diye kaçacağınız irilikte bişeydi. saldım çayıra arkadaşı selametler güzellikler diledim.Son olarak sarmancek geçen sene bi kertik yakalamış eve gelmiş ama hayvanın sadece kuyruk dışarda tamamını yutmuş. çeneyi yanlardan bastırıp lokmasını dışarı çıkardık. ölü hayvan. kızlar cenaze yapalım haketti falan dedi ii dedim. tam çimene yatırdık çukur kazıoz hayvan kıpırdadı. meğer ölü taklidi yapıomuş. biz uzaklaşınca epey bi bekledi sonra yürüyüp gitti.
Kertenkele ilk görününce korkuyorsun ama daha sonraa tmm diyosun l-korkulacakbişi değilmişş
kertenkele gördüğünde ilk korkmuyorsun ama sonra tamam diyorsun korkulacak birşey..benden hızlı hareket eden her canlıdan korkuyorum..şimdi biri çıkıp senden hızlı koşan insandan da mı demesin lütfen..
bi tek kaplumbaa severim ondan korkmam diyosun yani
biz buralarda bu hayvanatın irisine koçmar deriz. o da ne demekse.
kertenkelelerin renkleri yasadıkları ortama uyumlu oldugundan kolayca farkedilmezler ve böylece yırtıcı hayvanlardan kolaylıkla kurtulabilirler sadece kuyruklarını feda ederler onu da zaten yeniden kazanabilme özellikleri vardır cok bişey kaybetmezler eski kuyruklarını özlemekten baska:)ama jim morrison ‘un rengi bu vahsi dogaya uyum saglayamıycak kadar canlıydı o yüzden o yırtıcı hayvanlara karsı kendini savunamadı daha dogrusu yalnızca kuyrugunu bırakıp kacamadı bedenini bıraktı o.ama kim bilir onun için bedeninin tamamı bir kuyruktu..:)
Neandertal, basligin cok yanlis. Kertenkeler de besin zincirinin bir parcasi, bir kere kertenkeleler yok olursa onlarin tukettigi hayvanlarin sayisinda artma olur ve denge bozulur. Kertenkeleyi yiyen de binlerce kus cesidi mevcut, onlarin sayisinda azalama olur. Neden bizi yanilitiyorsun?
Bilgi için teşekkürlerbasurbasur belirtileribasur nedirbasur kremi