Bundan 2-3 yıl önce, şu an kullandığım bilgisayarı edinebilmek için satış danışmanı olarak Tansaş‘da çalışmıştım. Bu süre içerisinde, mesleki eğitimler sırasında egitmenlerin yani Tansaş’ın her alanda ulaşmayı planladığı yönü çizen beyinlerin bir çok seferler, Amerika merkezli, dünya çapında hizmet veren Wal-Mart adlı firmadan örnekler verdiklerine, “Işte bu şekilde olmalıyız” dediklerine şahit oldum.
Dünya çapında olmalarının yanı sıra fiyatlarının çok uygun olması ile ün salmış bir marketler zinciri Wal-Mart. Mottoları da bu yönde; “Daima en ucuz fiyat!”. Pek tabi, bu mottoyu gerçeğe dönüştürebilmeleri için diğer firmalardan daha farklı yöntemler uygulamaları gerektiği açık.
Bu farklı yöntemlerden birinin, mottodaki vurucu kelimenin (ucuz) çalışanların maaşlarında da uygulandığını iddia ediliyormuş. BBC‘in “Wal-Mart, ‘az ücretle işçi çalıştıran işyeri’ iddiaları ile karşı karşıya” başlıklı haberinde, anlaşmalı oldukları tedarikçi firmalarda fazla mesai ücretlerinin verilmediğinden ve bazı çalışanların -özellikle yabancı uyruklu işçilerin- maaşlarının asgari ücretin altında olduğu vurgulanıyor.
Çalıştığım süre içerisinde, Tansaş da, örnek aldığı firmaya benzer -fakat yasal- uygulamalarda bulunuyordu. Bunlardan biri çok sayıda yarı-zamanlı (part-time), dönemsel eleman çalıştırmaları idi. Bu şekilde çalışan elemanların sigortaları da çalıştıkları zamana oranla aylık “yarım-sigorta” olarak ödeniyor idi.
Şu an için bu durum nasıldır, hala dönemsel çalışanların sayısı fazla mıdır bilmiyorum. Biliyorsunuz, Migros Tansaş’ı satın aldı. Zaten ben de bilgisayarı aldığım gün işten çıktım. Yani ben de sizin gibi, Wall-Mart izinden giden Tansaş’ın uygulamaları, örnek aldıkları firmaya daha çok benzeşmiş midir merak ediyorum.
(bkz: Tansaş’da 3 dakikada açılmayan kasa)
Amerika’da yaşayan arkadaşların Wal-Mart hakkında daha detaylı bilgilere sahip olduklarını ve daha yerinde yorumlar yapacaklarına inanıyorum.
