bildirgec.org

Radyo’yu kim icat etti diye sorsam, birçoğunuz doğal olarak Marconi diyecektir. Fakat bu soruyu Kentucky Murray’de birine soracak olursanız cevabı Nathan Stubblefield olacaktır. Bizim coğrafyamızda bu isim fazla bilinmese de Yeni Dünya’da efsaneleşmiş ve ancak yıllar sonra hakettiği saygıya kavuşmuş bir insandır Stubblefield.Stubblefield Kentucky’nin çıkardığı ne en ünlü ne de en zeki adamdır. Ama 1892 yılında yapmaya başladığı denemeler olmasaydı bugün cep telefonlarımız da olmayabilirdi. Varsın olsun, yıllar sonra test ettiği teknoloji radyo sayılmayacaktı ama bu kavun çiftçisi girişimci Marconi’nin bile radyosunu keşfinden üç sene önce sesi kablosuz iletebilen bir telefon yapmıştı…

Nathan B. Stubblefield 1860 yılının 22 Kasım’ında dünyaya gözlerini açtığında Kentucky Murray de ABD’nin diğer unutulmuş kırsal bölgelerinden biriydi. 7 çocuklu Stubblefield ailesinin ikinci büyük çocuğu olan Nathan daha dokuzunda annesini, ondördünde de babasını kaybetmesiyle eğitimini tamamlayamamış, hayata erken atılmak zorunda kalmıştı. Ama çok meraklı olan bu çocuk Kentucky’nin kısıtlı imkanlarında eline ne geçerse okuyor kendini yetiştirmeye çalışıyordu. Çok değil, daha 20 yaşına basmadan kablosuz telefonu icat ettiğini söyleyecekti –ki o tarihte ne Tesla vardı ne de Marconi.Bell telefonları Amerika’nın büyük şehirlerinde kullanılmaya çoktan başlamıştı, fakat Stubblefield, Murray gibi kırsal bölgelere altyapının ve bu cihazların çok geç geleceğini düşünüyordu. Bu yüzden bütün enerjisini kablosuz bir telefon icat etmek için harcamaya başladı. Çalışmaları meyve vermiş, 1892’ye gelindiğinde Stubblefield kablosuz telefonuyla özel gösterimler yapmaya başlamıştı. Kablosuzdu fakat radyo da denemezdi. Radyo dalgalarını kullanan Sir Oliver Lodge 1894’te kablosuz telgrafı icat ettiğinde sadece sinyal iletebiliyordu ama 1898’te aldığı patentten anlaşıldığı kadarıyla Stubblefield konveksiyon yoluyla olmasa da toprağı ve suyu kullanarak ses ve müzik iletimini yapmayı başarmıştı.

1902 yılı içinde kendi beldesi Murray’de yaptığı gösteriyle zamanın medyasının, telefon ve telgraf şirketlerinin ilgilerini çekmeyi başaran Stubblefield, cazip teklifleri karşısında haklarını Amerika Kablosuz Telefon Şirketine devretti. Fakat çok geçmeden fena halde dolandırıldığını da anlayacaktı.Malesef şansı dönen Stubblefield en son New York’ta yaptığı gösterinin de hüsranla sonuçlanmasıyla tekrar çiftliğinin yolunu tutmak zorunda kaldı. Fakat inatçıydı ve yılmayacaktı. Her ne kadar Reginald Fessenden 1906’da vakum tüplü radyoların ilk örneğini yapmış da olsa Stubblefield vazgeçmedi. 1908 Mayıs’ında 887357 no’lu kablosuz telefon patentini aldı. Yalnız Stubblefield’in makus talihi gülmüyordu. Artık ticari olmus ürününü Collins Kablosuz Telefon Şirketine satan ve kendisi de burada çalışmaya başlayan Nathan, 1911 yılı geldiğinde şirket içinde dönen oyunlar yüzünden istifa edecekti. Zaten bir yıl sonra da şirketin diğer müdürleri dolandırıcılıktan mahkum oldular.

Stubblefield çiftlikte deneylerini yaparken…

Nathan Stubblefield’in bundan sonraki hikayesi ise takip edilemiyor. Hakkında bilinenler karısının onu terkettiği ve eksantrik bir adama döndüğü. 1928 yılında da Kentucky Almo’da viran bir kulübede açlıktan ölmüş ve kediler tarafından yarı yenmiş cesedinin bulunduğu.Bugün kullandığımız radyolara ve cep telefonlarına bir katkısı olmadığını bilsek de Nathan Stubblefield kendine has yöntemleriyle ilk kez ses ve müziği kablosuz ileten adam olarak modern iletişimin babası olmayı hakediyor. Onun bu gayretlerini Murray halkı beldede kurulan ilk radyo istasyonuna adının baş harflerini vererek gösterdiler (kanal WNBS). Virgin Mobile’ın patronu Sir Richard Branson ise patentinin 100. yılında şirketin web sayfasında Stubblefield’i anıyor.Ama belki de en önemlisi, Stubblefield’in kavun tarlasının üzerine kurulu Murray Eyalet Üniversitesi profesölerinden Robert Lochte’nin neredeyse 20 yıllık araştırması olmasa Nathan Stubblefield yerel bir efsane olarak kalmaktan ileri gidemeyecekti.
Kaynaklar:
* http://en.wikipedia.org/wiki/Nathan_Stubblefield* http://www.nathanstubblefield.com/index.html* http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1947168/%27Mobile%27-phone-enjoys-centenery.html* http://www.virginmedia.com/digital/galleries/mobile-anniversary.php?ssid=1