bildirgec.org

Dünyanın en büyük futbol şöleni başlıyor nihayet. Tüm dünyada spor adamları kupaya ilişkin haberler veriyor, yorumlar ve analizler yapıyor en heyecanlı halleriyle. Sakatlık haberleri, ölüm grubundan kimlerin çıkacağı ya da kupayı Arjantin’in kazanması durumunda Maradona’ nın gerçekten çıplak koşup koşmayacağı konuşuluyor keyifli keyifli. Evet bu yaz kadınlar “yine mi futbol” tandaslı konuşmalar yapıyor olacak. Pek çok erkek de ayağını uzatarak, göbeğini kaşıyarak, birasını içerek anın tadını çıkaracak: carpe diem. Kadınlarımızı futbolun içinde görmek isteriz elbette, onlar da bizimle beraber izlesinler isteriz; izleyenleri ayrı bir severiz. Hele bir de bu eğlenceye dünyanın dört bir yanından halkların katıldığını düşündüğümüzde “olimpik ruh” çağırmışçasına tüm dünyaya kardeşçil, barışçıl enerjiler yollamaya başlamışızdır. Transa geçmiş beynimiz artık başka başka çalışmaya başlamış, kendi ezberini bozmuştur: halklar bir, sınırlar suni, bayraklar masum, iktidarlar provokatif!Evet bayraklar fazlasıyla masum. Dini bütün, bellekleri sağlam, her daim ümit var ve barışçıl. Devletler de yapay, sınırlar gibi! İnsanoğlunun genlerinde varolan hümanizmaya inat devletlerin refleksleri bir o kadar gaddar!Şimdi devletleri boşvermek en iyisi (hep onlar vatandaşlarını boş verecek değiller ya) biz dönelim bayraklarımıza. Bahar gibi, rengarenk, cıvıl cıvıl bayraklara…Bayrak bilimi (vexillology) elbette çok daha detaylı, kendine göre bir terminolojisi olan bir alan. Benim burada sizinle paylaşmak istediğim dünya kupası vesilesi ile bayrakların gönderlerinde dalgalanırken bize neler söylediklerini hafifçe fısıldamak. Görüleceği üzere bayrakları dinlendiğimizde dinler tarihi, siyasi tarih, coğrafya ve harita bilgisinin tam ortasında buluyoruz kendimizi. Daha ne olsun, bence gayet karlı bir alışveriş…A Grubu:Fransa, Meksika, Uruguay, Güney Afrika Cum. (GAC)

Bu grupta Urugauy bayrağı, köşesindeki Mayıs Güneşi sayesinde diğerlerinden sanki bir adım öne çıkıyor ve bu da bizi Inka’lara götürüyor. (Mayıs Güneşi’ ni kullanan diğer ülke ise komşusu Arjantin). Fenerbahçe’nin Uruguay’lı futbolcusu Lugano’ya artık her baktığımızda Mayıs Güneşi’ ni ve dolayısıyla Inka’ları düşünmek işten bile değil. Futbol asla futbol değildir!Enine dokuz mavi ve beyaz şeritler ise Uruguay’ın dokuz bölgesini temsil ediyor. (Yerlilerin dilinde Uruguay “boyalı kuşlar ırmağı” anlamına geliyor.)Fransa bayrağının renklerinin hikayesini okumaktan ziyade Kieslowski’nin Mavi, Beyaz ve Kırmızı üçlemesini izlemenizi tavsiye ederim. Çok daha keyif alacağınızdan şüpheniz olmasın.GAC’ ın bayrağı ulusal bayraklar arasında en renkli olanlardan biriyken Meksika bayrağıda renkleri itibari ile sanki İtalya bayrağı ile aynıdır. Ancak Meksika bayrağındaki yeşil ve kırmızının tonları daha koyudur. Meksika bayrağının ortasındaki arma ise bizi Aztek‘ lere ve Mexico City’ nin hikayesine götürür…B Grubu :Arjantin, Yunanistan, Nijerya, Kore Cumhuriyetiİşte tam da dünya kupasına yakışır bir karma. Dört takım, dört kıta…Arjantin bayrağıbizi yine (ve son kez) Mayıs Güneşi’ ne götürürken mavi ve beyaz renkler gökyüzü ve buluta işaret eder. Bazı tarihçilere göre ise de Meryem Ana’ nın kıyafetlerindeki renklerdir mavi ve beyaz.Kore Cumhuriyeti favori bayraklarımdan biridir. Ama ondan evvel :Elbette Güney Kore demek daha doğru olurdu. Uluslararası camiada Güney Kıbrıs’ın tek başına Kıbrıs’ı temsil etmesi KKTC adına haksızlık ise bizim de Güney Kore Cumhuriyeti dememiz gerekir. Böylece halkın diğer yarısını yok sayma terbiyesizliğini yapmamış oluruz.(üstelik Güney Kıbrıs bayrağı adanın tamamını resmederek görsel hafızalara da bunun propagandasını yapar alttan alta. KKTC nin bayrağı ise malum! KKTC nin izolasyonuna dikkat çekmek adına yeni bir bayrak yarışması yapılsa ay ve yıldıza ilave olarak ada çizilmeli bence. Buradan ekabir-i devlete tavsiyemdir. Bayrak da değişir mi diyenlere ise şu zaman çizelgesine göz atmalarını tavsiye ediyorum)

Şu ana kadar incelediğim bayraklar arasında Güney Kore bayrağı simgesel olarak en zengin olanıdır. Öyle ki başlı başına bir yazı konusudur. Burada kabaca değinelim, merak edenler araştırıp içinde boğulabilir..Güney Kore bayrağı (nam-ı diğer Taegukgi), Kore halkının saf ve temizliğini simgeleyen beyaz zeminin merkezinde tegin çemberi ve dört köşesindeki trigamlardan oluşur. Trigamlar uyum, simetri, denge ve devinimleri sembolize eder. Merkezdeki Yin (negatif, mavi) ve Yang (pozitif, kırmızı) birlikte mükemmel dengeyi oluştururlar.(Bir film önerisinin tam da yeri. Film, adını Güney Kore bayrağının adıdan alır: Taegukgi(2004) Savaş filmleri arşivinizde mutlaka bulunması gerekir. Böylesi çok ender bulunur…)Grup Cİngiltere, ABD, Slovenya, Cezayirİngiltere ve ABD bayraklarını hemen her gün görmekten bıktığınızı bildiğimden o ikisinden uzak duruyorum burada. Cezayirbayrağındaki yeşil doğayı, beyaz barışı, ay yıldız İslam’ı simgelerken kırmızı Fransa’ya karşı yürütülen Cezayir Kurtuluş Savaşı’nda ölenlerin kanından almıştır rengini. 1954 – 1962 yılları arasında sürmüş bu büyük savaşın kıymet-i harbiyesi zannımca pek bilinmemektedir…

Bu gruptaki favori bayrağım ise Slovenya. Sebebi ise bildiğim kadarıyla en “çevreci” bayrak olmasıdır. Enine üç çizginin sol üst köşesine yerleştirilmiş hanedan armasının ortasında Slovenya’ nın en yüksek tepesi Triglav Dağı vardır. Önündeki iki dalgalı çizgi Adriyatik Denizi ve ülkenin nehirleridir. Üstlerindeki altın sarısı üç tane altıgen yıldız Cilli (Celje) Kontu’ nun hanedan armasıdır.Grup DAlmanya, Sırbistan, Avustralya, GanaBu dört ülkenin bayrakları arasında hikayesi ile Almanya en ilginç olanıdır:

Yıl 1813. Prusya ordusu ve Napolyon önderliğindeki Fransız ordusu çarpışırlar.Napolyon’un son demleridir. (zaten iki sene sonra da Waterloo savaşını kaybederek düşüşü hızlanacaktır) Prusya ordusunun içinde gönüllü Lutzow birlikleride vardır. Bu birliklerin üniformaları siyah, düğmeleri altın sarısı ve düğmelerin kaplaması da kırmızıdır. (bu renkler Kutsal Roma İmparatorluğunda da kullanılmıştı) Bayrakta renklerin öz geçmişi böyledir yaygın kanıya göre…Sırbistan’ın bayrağıklasik Pan-Slavist renklerdir (mavi, beyaz, kırmızı). Aynen Hırvatistan, Rusya, Slovekya, Slovenya ve Transdinyester de olduğu gibi. (Transdinyester, Moldova’nın içinde kendi bağımsızlığını ilan etmiş de-facto bir cumhuriyettir)Gana’nın bayrağı da çevreci mesajlar veren ender bayraklardan biridir. Kırmızı ölenlerin kanını, sarı ülkedeki zengin yer altı kaynaklarını, yeşil de zengin orman ve yer üstü zenginliklerini sembolize eder. Ortasındaki yıldız ise Afrika’nın bağımsızlığı için rehberlik eden kılavuz yıldızdır.Grup EHollanda, Kamerun, Danimarka, JaponyaEn tatsız grup. Kamerun’un Pan-Afrikan renkleri, Danimarka’ nın İskandinav haçı, Hollanda’ nın kırmızı, beyaz, mavisi… Hiç de eğlenceli değil. Yardımımıza Japonya yetişiyor kamikaze uçaklarıyla…

İngiltere “güneşin batmadığı ülke” ise Japonya “güneşin doğduğu yer” olarak bilinir. Zaten Nippon olarak da bilinen Japonya kendi dillerinde “güneşin kaynağı” demektir. Artık beyaz üzerindeki daire güneşin olduğunu belirtmeme de gerek yok sanırım.Grup Fİtalya, Paraguay, Slovakya, Yeni Zelanda

İtalya bayrağı: Il Tricolore… yeşil doğadır, beyaz Alplerdeki kar, kırmızı İtalyan Bağımsızlık Savaşı’nda dökülen kandır. Il Tricolore üzerinde Fransız İmparatoru Napolyon’un da etkisi fazladır. 1797’de Napolyon’un himayesinde kurulan Cispadane devleti’nin (ki bir sene sonra Cisalpine Devletine ilhak edilmiştir) bayrakları yeşil, beyaz ve kırmızıdır.Diğer üç ülkenin bayraklarında çok fazla bahsedilecek bir şey yok. Sadece Slovakya bayrağındaki armaya biraz yakından bakarsak ülkenin Hristiyanlıkla olan bağına ithafen iki haç ve en yüksek üç tepesini görürüz: Tatra, Fatra, Matra (heyhat Matra bugün kuzey Macaristan topraklarındadır)Grup GBrezilya, Portekiz, Fildişi Sahili, Kuzey Kore

Bu grubun sembolizm yarışmasında bittabi Brezilya öne çıkıyor. Futbolu gibi, karnavalları gibi, kadınları gibi cıvıl cıvıl Brezilya. Bir gün ülkemizde dünya kupası düzenlenirse, sizce memleketimin erkekleri en çok hangi ülkenin maçlarına rağbet ederler. Ve sizce bunu sadece futbol ile açıklayabilir miyiz? Hiç sanmıyorum ey halkım, hiç sanmıyorum…Brezilya’ nın yeşili yağmur ormanlarıdır. Sarısı ülkenin madenleri, laci küre gökyüzü, yıldızlar da eyaleti.. Ortasındaki motto Ordem e Progresso dur (Düzen ve İlerleme). Pozitivizm’ in babası A. Comte’ un şu cümlesinden esinlenmiştir: Love as a principle and order as the basis; progress as the goal”Portekiz bayrağıise 2/5 i yeşil, 3/5 i kırmızı olmak üzere iki renk ve ortasında da hanedan armasından oluşur. Aslına bakılırsa yeşil ve kırmızının Portekiz bayrağına nüfuz etmesi daha yeni 1910 larda olmuştur. Yeşil için ümit, kırmızı için ölenlerin kanının rengidir derler… Artık kim nasıl tutturursa öyle…Fildişi Sahilleri’ nin armasıbu kadar güzelken neden bayraklarına koymamışlar anlamadım gitti. Kuzey Kore bayrağının kendisinde özel bir sembol yok ama dünyanın en büyük gönderinde Güney Kore sınırında, silahsızlaştırılmış bölgede, 136 kg. ağırlıyla adından söz ettiriyor.Grup Hİspanya, Şili, İsviçre, Honduras

Kuzey Amerikanın güney burnundaki Honduras’ın sağında Karayip Denizi, solunda Pasifik Okyanusu var. Bayrağının her iki kenarındaki mavi şeritler işte bu denizlerin simgesi iken, ortadaki beyaz şerit iki deniz arasındaki ülkenin kendisini, barışı ve refahı simgeliyor (gönenç diyenler de var) Ortasındaki 5 yıldız ise eski Orta Amerika Federal Cumhuriyet ülkelerini (El Salvador, Kosta Rıka, Nikaragua, Honduras ve Guatemala) ve tekrar birleşme ümidini sembolize ediyor.Ve son olarak bahsetmek istediğim ülke ise Şili. Dünyada üzerinden en çok paralel geçen ülke, bir o kadar da daracık. Pablo Neruda akla ilk gelir Şili deyince ve bir de şarapları.

Bayrağına baktığımızda da mavi gökyüzüdür, beyaz And Dağlarının karı, kırmızı yine ölenlerin kanıdır. Yıldız ise onur ve başarıyı sembolize eder.İşte görüyorsunuz ya hep iyiyi, ümidi, ölenlerin acılarını unutmamayı, barışı müjdeleyen bayrakları halkların önüne katan iktidarlar insanları birbirine kırdırıyor. Acı, ironik…Neyse biz yine de siyaseti bir kenara bırakıp önümüzdeki maçlara bakalım. Hepinize iyi seyirler…