Geçenlerde Wired‘da gezerken şöyle bir şeye rastladım. “Nedir?” Derseniz, güzel bir kardeşimiz oturmuş ve korsan materyallerin (gıcığım bu sözcüğe) internette nasıl bu kadar hızlı yayıldığını araştırıp yazmış. Yazının genelinde “P2P‘lere kalsa bir filmin dünyaya yayılması yüzyıl sürerdi” gibi bir tavır var.Okuyunca haklı olduğunu da görebiliyorsunuz. “Ben dört sayfa okumaya üşenirim veya ingilizceyle anlaşamıyorum” diyenler için kısa bir özet geçiyorum hemen, özet istemeyenler yazıya baksın:Proje adı: Bir filmi gösterim tarihinden daha önce internette yaymak.
Adım Adım Korsancılık:
1. Film bir projeksyoncu tarafından veya promosyon dvd’leri basan şirkette çalışan ve gönlü korsanlıkta olan bir “insider” sayesinde çalınır.
2. Eldeki filmin boyutu çok büyük olduğundan bu işlerden anlayan bir elemana verilir ve tonla codec kullanılarak en düşük boyutla en yüksek kalite yakalanmaya çalışılır.
3. Film bir “topsite”a yüklenir. “Topsite” ip’sini pek az insanın bildiği, daha da azının girebildiği , süper güvenli olduğu söylenen bir server’dır (başta FBI olmak üzere herkes bu grupların peşinde olduğundan, güvenli olması daha mantıklıdır).
4. Film, söz konusu topsite’a girebilen kullanıcılar tarafından indirilip daha düşük rütbeli serverlara yüklenir.
5. Bu serverlar topsite’lardan daha fazla kullanıcıya sahiptir ve bu noktada işe kuryeler girer.
6. Kurye denilen kitle genellikle internet bağlantısı olan ve yarışmayı seven çoluk çocuk takımıdır. Dosya, giriş yapabildikleri serverlardan birine düştüğü an upload yarışı başlar.Amaç bir gün içinde dosyayı yayabildiğin kadar yaymaktır. Yarışma kredi için yapılır. En çok upload’ı yapanlar yüksek kredi alır. Alınan krediler topsitelardan olmasa bile bir çok hızlı serverdan download hakkı anlamına gelir.
7. Kuryelerin yoğun çabasından sonra dosya P2P’lerde görünmeye başlar. Grupların amacı dosya “P2P‘lere düşene kadar binlerce kopyasını çıkarmak, böylece filmin hızlı yayılmasını sağlamaktır.
Şimdi, bütün bu sistem Commodore yıllarında, oldukça yavaş bir ağdan oyun paylaşan insanların koyduğu bir kurala göre işliyor, kural da şu: İndirilen her 3 dosya için en az 1 upload.Krediler de bu esasa göre dağıtılıyor.Korsan grupları (Johnny Depp gibi sallanabiliyorlarsa süper)topsitelardan download hakkı isteyen insanlar tarafından besleniyorlar (kameralar, bilgisayarlar ve diğerleri), insiderlar da aynı hak için olaya giriyorlar.
Gerçi kolluk kuvvetlerinin (bu cümleye hastayım) sürekli bu grupların peşinde olduğu düşünülürse, meseleye bir gönül işi olarak bakmak mümkün. Alınan risk sonuca göre kat kat fazla olabiliyor.
Bu tür grupların bazıları da bizim “Yazıcıoğlu’nun önündeki garip insan kitlesi” olarak bildiğimiz türden bireylerle iş yapıyor ama camia onlardan pek haz etmiyor.
U2’nun yeni albümünün piyasaya çıkmadan aylar önce çalınması veya Half Life 2’nin tahmini piyasaya çıkma tarihinden çok önce internette bulunabilmesi, bu tür çabaların ürünü.
Sanki içindeymişim gibi yazmışım ve fakat alakası yok, kendisi doğrudan özettir. Zaten bu gruplar da film ve müzik endüstrisinin etkin olduğu yerlerden çıkıyor. Adamlara “kenan doğulunun yeni albümünü çaldım, nete koyalım” veya “basmalı konak’ın ikinci bölümü herkesten önce elime geçti” diye mail atsam, afedersiniz “göt”leriyle gülerler diye tahmin ediyorum.
yorumlar
Gorunuse gore, filmi izleyebilmek amac yerine arac haline gelmis. Kulaklari cekilesice veletler, ‘misirimi patlatayim, icecegimi alayim, ayaklarimi uzatip filmi izleyeyim’ zihniyetinde degiller; bilakis izlemeden once yaymaya basliyorlar. Bu durumda isin temeli, piramitin ustunde bulunan ve bu zikkimdan gelir elde etme amaciyla ugrasan insan takimi disinda kalan bucur kitlenin psikolojik sorunlarinin varligina kadar iniyor.
Malesef wired’de boyle mesnetsiz bir yazi var. Olay sudur ki bur movie ‘scene’i denilen sey artikk mevcut olan en ‘lame’ scene’dir. Ayrica cok cok nadir movie gruplari topsite’lere girebilirler. Scene’i asil olusturan warez denilen kavram icinde de gruplar kesinlikle ama kesinlikle release’leri p2p uzerinde yayilsin diye cikarmazlar. Tek amac yaristir. Autocad’i cogu insan kullanmaz scene icinde ama onun korumasini kirmak icin hepsi var gucuyle calisir. vs. vs. Ama hicbir zaman p2p uzerinde bu program yayilsin, astalavista gibi yerlerde malzeme yapilsin istemezler. cogu .nfo dosyalarinda bunu belli ederler.Yani burada amac kesinlikle insanlar kullansin felan degildir. Zaten oyle olsa kimse keygen yapmak ile ugrasmazdi. Film noktasini gelince. Filmler icin ‘scene’ kavrami divx ile vucut bulmus bir sey. Urun cikarmasi cok kolay oldugu icin de colugun cocugun bile yapabilecegi hali almistir. Pek tabi onun da elitleri vardir. Aslinda bu isi baslatanlar da isin teknik yonunden anlayan cok iyi baglantilar olan insanlardir. Ama wired’da bahsedilen grubun ve bu konuyu anlatan kisinin elitlik ile alakasi yok. Zaten artik p2p yuzunden film sirketleri o kadar tedbir aliyor ki, cogu blockbuster filmi neredeyse yonetmenine bile gosterim oncesi izletmeyecek konuma geldiler.Son olarak sunu soyleyeyim. Bu scene denilen olusumda, kimse para kazanmak icin ugrasmaz. Ancak o. cocuklari bunlari toplar pazarda surada burada satarlar, astalavista gibi sitelerde bol banner’li viruslu sekilde sergilerler. Sirketlere asil darbe buralardan gelmektedir, yoksa asil scene icinde 10bin kisiyi gecmez bu tip seylere ulasimi olan kisi sayisi, nerede kaldi milyonlar…
türk insider da bulundu en sonunda. Yalnız wired’da yayınlanan bir yazıya “mesnetsiz” demek de bu kadar kolay olmasa gerek. Amacım sen ne dedin bak ben de bunu dicem şimdi, laf sokucam, türü yarışlara girmek değil, sadece insanların cüret seviyelerine hayret ediyorum bazen. Bir de üstteki ahkam beni ikna etmedi, madem bu kadar bilgili bi insiderımız var daha ikna edici bir yazı bekliyorum.
benim alakam yok scene ile felan. Ama biliyorum iste malum oluyor. tek soyleyecegim scene icinde olan insanlarin en son isteyecegi sey release’lerin p2p aglarina dusmesi. Wired’da yazilan makalede anlatilan olusum gercegi yansitmiyor. topsite denilen siteye kullanici olmak gercekten zordur. bilinen bir grupta uye olmayi gerektirir ve bu taninmis gruplar her onune geleni uye yapmazlar. Anlatilanlar kismen dogru. Fakat o topsite’sinden ortalama bir siteye kadar hicbir sitenin amaci alakasiz insanlari gecip de o release’leri cekmesi degildir. Makale’de scene denmis ama daha cok IRC kanallarinin siteleri anlatilmis.Bunlar benim duyumlarim boyle oldugunu biliyorum, ama insider felan komik olmus. Ayrica ben cnn’de daha komik yazilar da okumustum. Her yazilan dogru olmuyor.
wired fetişim varmış gibi duracak, ama sadece bahsedilen gruplar warez gruplarından daha az elit diye yazıyı mesnetsiz bulmuşsunuz gözüküyor.release’lerin p2p network’lere düşmesinin istenip istenmediğine dair birşey yok yazıda. sadece düşüyor diyor. bir kaç saatte bilmemkaçyüzbin kopyaya ulaştıktan sonra da düşmemesi imkansız gözüküyor zaten.yazının ana konusu piramidin nasıl işlediği, ki kapı gibi yazılmış o da,..peki warez scene’i daha elit anladık da, bunların niye scene’i olmasın, ve yazıda konuşulan tipler niye bu scene’nin elitleri olmasınlar onu anlayamadım. adamlar projeksiyonistten dvd basma fabrikasında çalışan adama kadar bağlamışlar. madem elitlik elindeki malın tazeliğinden ve bu taze malları sürekli sağlayabilmekten ibaret, bu işi gayet iyi yapıyorlar işte.
yazida bahsedilen seyin release’lerin kaynagi olan gruplarla alakasi yok. yazida bahsedilen sey fxp board, irc kanallarinin isleyis sekli ile alakali. topsite denilen sey ‘frank’in ekli oldugu site degil. yazida mevcut olan grup’u biliyorum ve onun topsite soyle dursun, normal sitelerde bile bu saatten sonra barinabilecegini sanmiyorum. Anlatilanlar kismen dogru fakat kulaktan duyma bilgilerle yazildigi apacik ortada.elit olmanin en son, en iyi seylere sahip olmakla dogrudan alakasi yok. eger siz elit’seniz zaten onlar sizi oyle ya da boyle bulur. Elit dedigim gruplar ‘projectoru bulduk, tamam iki de screener gecti elimize’ release edelim olalim seklinde olusmuyor. zaman lazim, taninmalari lazim gruplarin saygin sitelere eklenebilmeleri icin.Bunlar cok onemli degil ama burada tek soylemek istedigim (ki buna yazida gectigi icin degil blog’da gectigi icin degindim) bu gruplar bu isi yayilsin mumkun oldugu kadar cok kisi izlesin diye yapmiyor. Bu sadece kendi aralarinda olan bir yaris.
bence bir software’i ilk crackleyen olmakla bir filmi ilk aşıran olup divx’lemek arasında uçurum var.
anathema toplist değil mi? yazıda bahsedilen grubun adı SMF’miş, bu mudur bildiğiniz grup? siz toplistlere erişebiliyor musunuz ki kimin barınıp barınamadığını anlayabiliyorsunuz.”elit olmanin en son, en iyi seylere sahip olmakla dogrudan alakasi yok.” demişsiniz. “bunun için zaman lazım tanınmaları lazım” demişsiniz. e bu da en taze malı sürekli sağlayarak olmuyor mu? nasıl doğrudan alakalı değil? ben bir yıl boyunca bütün filmleri en elitlerden önce yayınlasam elit olmam mı?grupların bu işi yayılsın diye yapmadığını yazı da söylüyor bu arada. bakınız: “The whole shebang – the topsites, the pyramid, and the P2P networks girding it all together – is not about trading or sharing at all”benim de demek istediğim şu: bu yazı biz dünyanın en elitleri ile konuştuk, korsan piyasasını her yönüyle inceledik hepsi bizim köpeğimiz oldu filan demiyor. film ve müzik p2p’ye nasıl geliyor onu anlatıyor, mis gibi de anlatıyor.artı sadece wired değil ciddi bütün yayın organlarında görülen yazılar, yazarının dışında bir sürü insanın kontrolünden geçiyorlar. tam da yazıda mesnetsiz herhangi birşey olmasın diye. factchecker ismi verilmiş bir meslek var. bunlar yazıda bahsedilen her bilgiyi teyid ediyorlar, bahsi geçen herkese telefon ediyorlar, bunu böyle dediniz mi diye soruyorlar. o kişiyi bulamazlarsa, haberin içine bilmemkim was not available for comment diye ekleniyor. bu prosesin içinde ayrıca editörü, avukatı, tashihcisi filan da var. sonuçta yazıda bir yamuk çıkarsa o yayın organı önce rakipleri tarafından tefe konuyor, sonra da çoğunlukla birileri bizi yanlış tanıttınız, iş hayatımızı kararttınız diye dava açıyor.gerçekten wired hastası değilim, ama mesnetsiz demeden önce yayının habertürk olmadığını göz önünde bulundurmanız gerektiğini düşünüyorum.
Half Life 2’nin source’lerinin yayilmasina izin vermezdi. Anathema buyuk bir site olabilir (ki ben bilmiyorum). ancak topsite denilen siteler, buyukluklerinin yaninda sayginliklari ile bilinir. 5-6 yillik sitelerdir cogu. Bu olay sizin topsite taniminiza gore degisiyor. Fakat scene’i olusturan warez olusumunun topsite bakis acisini ben referans aliyorum. Evime bir ftp kurup, topsite dememi de engelleyen bir sey yok tabi.Tekrar diyorum ben amac yaymak degil derken blog’u kastettim orada amacin yaymak oldugu gibi bir izah var ki yazida da sanki bu piramit hizli yayilsin diye kurulmus gibi bir izlenim olusmustu bende.bu noktada kaynaklarin dogrulugu zaten onemli. SMF denilen grup mesela, son isi The Hulk olmus gibi goruluyor. Oncesinde de bir sey yapmamis gerci de. Benim dedigim grup Matine idi su projectionist bulan. (ki ben yaziyi slashdot’ta ciktigi zaman okumustum simdi aramaya usendim dogrusu) o grubun da elitlik ile alakasi yok. Her kes eline herkesten once ulasan bir sey bulup bunu ortama surebilir. Bu is movie/mp3’de cok daha kolay oluyor warez’e gore o yuzden kalite dusuyor lame kismi dememin sebebi bu benim. Yoksa dedigim gibi orada da cok elit gruplar var(di).Inanin ya da inanmayin bu is boyle.
hala “elit scene” tanımı konusunu açmadın? şununla olmaz bununla olmaz ama peki neyle olur,.. kastettiğin kriterler ne?
soyle bir mantik izleyebiliriz. lig’deki her tarim bir sene sampiyon olabilir degil mi? Trilyoner bir patron’a sahip olup, super transferler yapip bir seneligine sampiyon olabilir. Peki bu onu Galatasary, Fenerbahce, Besiktas ya da TS yapabilir mi? Gruplari elit yapan sey tarihidir. O noktaya gelmenin vermis oldugu zorlugun sonucudur.Tabi 2-3 sene boyunca var olup elit olamamis gruplar da var ama tek kistas yas degil baska etkenler de var. Teknik olacak o kismi o yuzden acmiyorum o kadar.Fakat bu elitlik her sey icin ayni. Yani bugun Dubai parasiyla dunyanin en luks, gosterisli sehirlerinden birini insa etmistir ama Paris’e gelen, Londra’ya gelen (bunlar kesin ama) belki Istanbul’a gelen turist oradan cok fazladir. Cunku paradan daha cok tarih gereklidir ki bu da oyle ha diye olacak bir sey degildir.