chrome‘un giderek daha yaygın kullanılmaya başladığı bir dönemdeyiz. özellikle eklentiler konusunda firefox ile arasındaki açığı çok hızlı kapatan chrome‘un yakın bir gelecekte pek çok bilgisayar kullanıcısının ilk tercihi olacağını tahmin etmek pek de güç değil.chrome proxy switchy eklentisi ile proxy server (yani vekil sunucu) kullanan kullanıcılarının isteklerine de cevap veriyor.proxy switchy hakkındaki detayları yazının devamında bulabilirsiniz.neden vekil sunucu?
proxy server (yani vekil sunucu) internet üzerinden yerel ağ veya internete bağlı bir bilgisayar ile, dış dünya arasındaki ilişkiyi sağlayan bir geçiş (gateway) sistemidir. her bilgisayar kullanıcısının olmasa da pek çok kullanıcının değişik amaçlarla kullandığı bir servistir. bu amaçlardan en önemlileri güvenlik, ip kontrollü elektronik kaynaklara ulaşım, yerel ağdaki band genişliğini korumak vb.’dir.vekil sunucu kullanımı, özellikle son yıllarda elektronik dergi ve kitapların yaygınlaşmasıyla, üniversitelerde çalışanlar ve öğrencilerin bu kaynaklara kampüs dışında ulaşımı için de kullanılan en yaygın yöntemdir.vekil sunucu ile
ağ ayarlarını vekil sunucu kullanacak şekilde ayarlayıp internete bağlanan bir kullanıcı http, https ve ftp gibi tüm internet protokollerinde bu vekil üzerinden bağlanır. böylece üniversite örneğini ele alırsak, kullanıcı evde bile olsa kampüs içindeymiş gibi abone olunan tüm elektronik içeriğe ulaşabilir. ya da bir ağ üzerindeki farklı bilgisayarlar aynı sitelere erişmeye çalıştığında sitedeki bilgiler site sunucusu yerine vekilde tutulan ön bellekten getirilir. bu da bant genişliğinin korunmasını sağlar. (buna en iyi örnek, 1990’lı yılların sonunda ve 2000’li yılların başlarında kullanılan ulaknet vekil sunucu hizmeti’dir).vekil sunucu kullanımında sorunlar
ancak bu tür bir bağlantı beraberinde belli dezavantajları da getirmektedir. bu konuda en önemli dezavantajlar hız azalması ve gizlilik olarak sayılabilir.çözüm
bu nedenle son yıllarda sadece istenildiğinde vekil sunucu kullanımına olanak sağlayan yazılım ve tarayıcı eklentileri geliştirilmiştir. bu alanda en popüler eklenti ise firefox kullanıcılarının kullandığı foxyproxy‘dir.chrome için vekil sunucu değiştirici – proxy switchy
proxy switchy, google chrome için birden çok vekil sunucu profilini yönetme ve bu profiller arasında hızlı geçiş imkanı sunan gelişmiş bir vekil sunucu yönetim aracıdır.tek tıklama ile yada kural tabanlı geçiş
vekil sunucular arası geçiş tek bir tıklama ile elle (manual) olabileceği gibi tanımlanacak url tabanlı kurallar ile sadece gerektiğinde otomatik olarak da yapılabilmektedir.aşağıdaki ekran görüntüsünde de görüldüğü gibi, mevcut (açık olan) web sitesi için hızlı kural oluşturmak mümkündür.
Online Kural Listesi Desteği – AutoProxy
Üniversiteler gibi pek çok site için kural oluşturulması gereken kullanımlar için proxy switchy autoproxy uyumlu online kural listelerini desteklemektedir. Üniversite örneğini ele alırsak, üniversitenin abone olduğu onlarca elektronik kaynağa ait tek bir kural listesi oluşturup bu listeyi webten ulaşılır yapıp üniversitedeki tüm akademik personel ve öğrencilerin kullanımı sağlanabilir. Böylece kullanıcılara sadece proxy switchy eklentisini yüklemek ve kural listesini tanımlama işi kalmaktadır.Örnek Bir Proxy Listesi
Ben Dokuz Eylül Üniversitesi‘nin abone olduğu elektronik kaynaklar için örnek bir proxy listesi hazırladım. Listeye buradan ulaşabilir ve eğer dokuz eylül üniversitesi‘li iseniz bu listeyi kullanabilirsiniz.
